(Luke 4, 14-30)
Những tối không phải
soạn hay làm bài, tôi thường đến ngồi trong thư viện và đọc những cuốn
sách tôi ưa thích. Đêm kia, một sinh viên ghé ngang. Chẳng có chi quan
trọng chỉ là những câu chào qua loa. Tôi hỏi về những công việc anh làm.
Rất hào hứng, anh bắt đầu kể cho tôi nghe chuyến đi đến Ft. Benning,
Georgia. Cùng khoảng 25 sinh viên và giáo sư Đại Học, anh đi biểu t́nh
nhằm chống lại đường hướng của trung tâm huấn luyện quân đội School of
Americas.
Một điểm rất rơ là anh khao khát muốn chia
xẻ điều đó với tôi qua việc hỏi: "Bạn có muốn nghe chuyện của tôi
không?" Rồi anh ngồi xuống kể lại những người anh đă gặp, những điều anh
đă thấy, những giờ cầu nguyện chung và những giây phút riêng tư với
Chúa.
Nhưng trải dài trong suốt câu chuyện, anh liên tục diễn tả tâm trạng của
ḿnh cùng với những khúc mắc khởi phát từ một đám rối giữa kinh nghiệm,
suy tư, và cầu nguyện tiếp nối. Nói khác đi, anh đă có được những cảm
nhận linh thiêng mà theo ngôn từ của riêng tôi, những kinh nghiệm theo
kiểu Inhă.
Khi kể lại chuyện này, nhiều lần anh đă
phải dừng lại trong tiếng nấc và ḍng nước mắt lăn dài trên má. Sau hơn
nửa giờ, câu chuyện chấm dứt, tôi đứng lên bắt tay anh, nhưng anh ôm
chầm lấy tôi và bật khóc.
Chuyện có thể ngừng ở chỗ đó, nhưng có một
phần phụ lục mà tôi muốn chia xẻ với các bạn. Mike, người sinh viên nọ
lại ghé vào thăm tôi đêm sau. Tôi đang đọc một tạp chí nói về sự kiện
Hoa Kỳ can thiệp vào hiện t́nh Châu Mỹ La Tinh ra sao. Chúng tôi nói về
tạp chí ấy một chút rồi tôi hỏi cái ǵ đă khiến anh tham dự cuộc biểu
t́nh đó. Nh́n thật lâu vào mắt tôi, Mike nói: "Bạn có thể nghe chuyện
tôi được lâu không?". . . Chúng tôi ngồi xuống.
Mike kể lại rằng trong suốt nửa sau của năm
sophomore và toàn năm junior ở trung học, anh đă có những cung cách sống
bệ rạc đến độ anh cảm thấy thật hổ ngươi khi nghĩ lại. Tiệc tùng, hút
chích, rượu chè, chơi bời dâm đăng mà nay anh hối hận thật nhiều. Đầu
năm cuối trung học, anh quyết định sửa ḿnh và bắt đầu học hành đàng
hoàng hơn. Làm bài tập là những bước khởi đầu cho sự quyết tâm đó. Một
chiều, khi đang nằm dài trên giường gạo lịch sử về cuộc giao duyên thảm
họa giữa người Âu Châu và Thổ Dân Mỹ trong thời Columbus. Đọc lại những
phương cách dă man mà dân Âu Châu áp dụng trên người da đỏ, sự tiêu diệt
nền văn hoá địa phương và tru diệt người bản xứ, anh chợt nhận ra tất cả
những hành vi xấu xa của anh trong quá khứ dường như có liên hệ mật
thiết đến những ǵ anh đọc. Bất giác Mike đă không cầm được xúc động và
khóc nức nở. Nhưng đồng thời, trong đáy thẳm tâm hồn, anh lại cảm thấy
hoan lạc vô song. Anh nói, chính giờ phút ấy, anh cảm nhận sự bất toàn
của ḿnh. Nhưng anh biết anh vẫn được Chúa yêu và chấp nhận. Trong vài
khoảng khắc, anh không c̣n nhớ ḿnh là ai và đang ở đâu nữa cho đến khi
hoàn hồn trở lại. Mike hỏi tôi: "Anh có hiểu ư tôi muốn nói, có thông
cảm kinh nghiệm của tôi?" "Có!" Tôi trả lời. Rồi anh thắc mắc xem
liệu đó có phải là một h́nh thức mạc khải thần bí, một thứ mystical
experience? Tôi đáp: "Tôi nghĩ anh đă trải qua sự mạc khải ấy." Câu
chuyện của anh đă đong đầy tính chất truyền thống của sự mạc khải: trạng
thái lâng lâng khó tả, cảm giác mất thời gian và không gian tính. Tất
cả trong chốc lát được phủ tràn bằng những cảm nghiệm tuyệt vời - mọi
suy tư, nghi hoặc, lắng lo, phiền muộn và ước mơ chợt tan biến chỉ c̣n
lại dấu ấn của hoàn hảo, tự do, thánh thiện và nên một giữa hồn và xác.
Nhưng điều quan trọng hơn cho sự mạc khải ấy là thứ cảm giác tan biến,
quên ḿnh đi - bản ngă bị triệt tiêu, cái tôi đi vào quên lăng.
Thế rồi anh tâm sự: "Và đấy là lư do cho
chuyến đi Ft. Benning của tôi. Anh thấy không, thế giới này tồn tại quá
nhiều sai lầm. Thế giới này cần sửa đổi. Và tôi là một trong cái phần
cần sửa đổi đó. Nhưng trong đám rối của những sai phạm, bắt đầu từ đâu
nếu không phải từ chính trái tim của ḿnh? Tôi cần sửa tôi trước, phải
không?" Mike chỉ vào trái tim anh.
Khi viết những ḍng chữ này, tôi muốn các
bạn hiểu rơ mục đích của chúng ta: lời mời gọi sống công bằng của người
Kitô hữu, nhất là công bằng xă hội. Phúc âm hôm nay kể lại việc Chúa
Giêsu trở về quê quán. Giống như bao người Do Thái gương mẫu khác, Người
t́m đến hội đường trong ngày Sabát. Ngài đứng đó, t́m một đoạn trong
sách tiên tri Isaia mô tả thật hay về Đấng Mêsia, Con Chiên của Thiên
Chúa và đọc lớn.
Đoạn sách đă miêu tả những việc phải làm
của Đấng được xức dầu: đem tin mừng cho người nghèo, giải phóng kẻ bị
giam cầm, đem ánh sáng cho kẻ mù ḷa, trả tự do cho người bị áp bức. Và
Người đă công bố cho tất cả những kẻ hiện hữu rằng: "Hôm nay, lời Kinh
Thánh ấy đă được ứng nghiệm." Đức Giêsu đă phải trả một giá khá đắt cho
sự công bố ấy: dâng hiến toàn bộ bản ngă của ḿnh lên Thiên Chúa Cha.
Lời mời gọi sống công b́nh trên thế giới là
một trong những đề tài gây nhiều tranh căi ngay cả trong hàng ngũ Kitô
hữu. Chúng ta có thể rơi vào những quan điểm khác nhau. Một số cho rằng
đó là luận lư của Cộng Sản và bởi thế đe dọa quyền làm chủ cá nhân. Kẻ
khác lại nghĩ vô h́nh chung người giàu đă bị Thiên Chúa kết án và dường
như bị từ chối ơn cứu độ. Nhưng bạn nghĩ ǵ khi một mặt, những cuộc bạo
động chống lại hội nghị thương mại toàn cầu vẫn tiếp diễn như đă từng
xảy ra tại Seattle cách đây mấy năm, mặt khác, các tập đoàn tài phiệt
vẫn không ngừng khai thác tài nguyên thiên nhiên và lực lượng lao động
rẻ mạt tại ngoại quốc?
Chúng ta đă nghe bao bài giảng hùng hồn về công b́nh bác ái, nhất là
công b́nh trong lĩnh vực kinh tế và xă hội. Chúng ta cảm thấy bị choáng
ngộp, bất lực, khó chịu, nản ḷng và thậm chí giận dữ. Điều tốt nhất đă
được nêu rơ hôm nay: sống công chính, yêu thương và khiêm hạ bước đi bên
Chúa. Nhưng để sống như thế, ta phải làm sao? Bạn mến, người sinh viên
tên Mike đă có lư. Có thật nhiều điểm cần sửa đổi trên thế giới, nhưng
bắt đầu từ đâu nếu không phải từ chính con tim của mỗi cá nhân? Phải bắt
đầu từ việc xoáy vặn con tim ích kỷ của ta.
Hồi c̣n trong tập viện, một lần ngồi nói
chuyện với Cha Giám Tập Pat Lee, tôi cứ khao khát giá mà Chúa biến đổi
tôi một cách nhăn tiền theo kiểu Ngài biến đổi Phaolô trên đường đi
Đamát. Mỉm cười độ lượng, Pat bảo tôi: "Cha mời anh cùng đọc lại câu
chuyện này cách chậm răi hơn. Nhớ rằng trước khi được Khanania đặt tay
cầu nguyện, Phaolô c̣n chưa biết Ngài là ai và đă phải sống trong tăm
tối của mù ḷa. Hơn nữa Thiên Chúa đă phán với Khanania rằng: "Cứ đi,
v́ người ấy là lợi khí Ta chọn để mang danh Ta đến trước mặt các dân
ngoại, các vua chúa và con cái Israel. Thật vậy chính ta sẽ chỉ cho
người ấy thấy tất cả những đau khổ người ấy phải chịu v́ danh ta." Anh
thấy không, chẳng phải Ngài biến đổi Phaolô một lần và thế là hết, nhưng
là 'sẽ', từ sẽ của tương lai anh ạ. Và sau cái sẽ ấy là những đau khổ mà
Phaolô phải chịu. Anh có thật sự sẵn sàng đón nhận kiểu biến h́nh đó?"
Bạn mến, ta đă nỗ lực thật nhiều để trở nên
'người' hơn, trở nên một Kitô hữu chân chính hơn và cộng tác với Chúa
trong việc đem lại công bằng cho thế nhân. Có nhiều bước mà ta cần phải
làm. Thói quen cầu nguyện hàng ngày, mở ḷng ra với Thiên Chúa của yêu
thương và công b́nh. Ta cần chia xẻ với anh em trong cộng đoàn những
kinh nghiệm của riêng ta, những ưu điểm, những hy vọng, những tài năng
cũng như những thất bại, những vấp ngă, những yếu đuối và lỗi tội. Chúng
ta phải làm cả hai v́ chỉ khi làm điều đó, ta mới nhận thức được sự thực
về kiếp làm người. Khi ấy, cái nghĩ suy 'tại sao lại là tôi' mới dần dần
được lột bỏ.
Không nhất thiết ta phải sống như Phanxicô
Xavier đă sống. Nhưng cung cách sống Ngài có do sự hiến dâng trọn vẹn
xác hồn lên cho Chúa để Người được tự do xử dụng là điều ta cần tâm
niệm. Nếu làm được điều này, Thiên Chúa 'sẽ' chỉ cho ta những bước ta
cần đi.
Tôi muốn kết bằng một bài thơ của Jane
Kenyon, người đă qua đời lúc 57 tuổi do bệnh ung thư máu, người màø ngay
cả trong giờ chết vẫn không nghĩ nhiều về ḿnh, mà về một kẻ không nhà
vô danh bên cạnh Viện Bảo Tàng Washington:
Một bông tuyết chậm rơi trên đất mịn.
Rời rạc như loài cá heo chẳng t́m nổi bạn t́nh giữa biển trời mênh mông.
Tại sao ta lại nghĩ về một kẻ lăng du ngủ vật vờ bên thảm cỏ cạnh Viện
bảo tàng Washington?
Một chiều sương lạnh giăng kín.
Hắn nằm đó co ro.
Đầu nghiêng phải, miệng hé mở ngỡ ngàng.
Trông hắn thật giống một trẻ thơ ngủ vùi bên vú mẹ.
Vâng, mong rằng mỗi
người chúng ta hăy nghĩ về Chúa và anh em nhiều hơn nghĩ về chính ḿnh,
kể cả lúc đời ta xem ra c̣n vương nhiều tăm tối. Và khi ta khẳng định
rằng thế giới này cần biến đổi, th́ người bước những bước đầu tiên phải
là chính ta.