1td_Inhahoiky001

Trang chính

* * *

Lời tựa của Cha Luis Gonçalves da Câmara

1. Vào buổi sáng thứ sáu ngày 4 tháng 8 năm 1553, trước ngày lễ Ðức Mẹ Xuống Tuyết (1), khi Cha I-Nhã đang ở trong vườn gần nhà gọi là 'nhà công tước' (2). Tôi trình bày với Cha một số vấn đề của tâm hồn, trong đó có vấn đề ham danh. Ðể giúp tôi giải quyết vấn đề đó, Cha khuyên tôi: nên nhiều lần qui về Chúa tất cả những gì tôi có và dâng cho Chúa tất cả những gì tốt đẹp có thể có trong đời tôi, và cảm tạ Chúa với nhận thức rằng tất cả các ân huệ đó thuộc về Ngài. Nghe Cha nói, tôi được an ủi nhiều. Không cầm nổi nước mắt, Cha kể lại chuyện chính Cha suốt hai năm đã phải đau khổ vì tật xấu này, đến độ lúc sắp sửa lên tầu ở Barcelôna để đi Giêrusalem (3), Cha không dám nói với ai Cha sắp đi đâu. Cha nói thêm rằng, về điểm đó, từ lúc ấy trở về sau Cha thấy tâm hồn hết sức bình thản.
Một hai tiếng đồng hồ sau chúng tôi đi dùng cơm. Ðang khi ngồi bàn ăn, có Cha I-Nhã, cha Polancô và tôi, Cha nói rằng: cha Nadal và nhiều cha khác trong Dòng đã nhiều lần xin Cha làm một công việc mà Cha chưa quyết định làm (4). Tuy nhiên, sau khi đã nói chuyện với tôi và cầm trí một lúc trong phòng, Cha cảm thấy được thúc giục và xác tín đến độ Cha đã nhất quyết phải làm (theo cách Cha nói thì thấy Thiên Chúa đã soi sáng rõ ràng cho Cha phải làm việc đó!). Ðó là việc trình bày những gì xảy đến trong tâm hồn Cha từ xưa đến nay. Cha cũng đã quyết định tôi là người sẽ được Cha tiết lộ những việc đó.

2. Hồi đó Cha đau rất nặng. Thường thì ngài không dám tính sẽ sống thêm được một ngày. Khi nghe người ta nói: "Tôi sẽ làm việc này trong vòng hai tuần lễ hoặc tám ngày," thì Cha thường tỏ vẻ ngạc nhiên và hỏi: "Vậy hả, anh chắc sẽ sống được đến ngày đó sao?” Tuy nhiên, lần đó ngài nói rằng ngài hy vọng sống thêm được ba bốn tháng nữa để hoàn tất công việc đó. Ngày hôm sau tôi hỏi Cha xem ngài muốn chừng nào bắt đầu? Cha bảo tôi phải nhắc Cha mỗi ngày, cho đến khi Cha có sức khỏe và giờ rảnh để bắt tay vào việc. Nhưng vì bận rộn nhiều việc và không có thì giờ rảnh, nên Cha lại bảo tôi phải nhắc ngài mỗi Chúa Nhật. Vào tháng chín Cha gọi tôi, và bắt đầu kể chuyện về cuộc đời ngài và các lỗi lầm của thời thanh niên một cách rõ ràng, rành mạch, không bỏ xót một chi tiết nào (5). Cũng trong tháng đó, Cha lại gọi tôi ba, bốn lần nữa và kể chuyện đến khúc nói rằng Cha định ở lại Manrêsa ít hôm, từ đoạn đó thấy chữ tôi viết có vẻ khác trước.

3. Cách thức Cha kể chuyện thì giống như cách Cha làm mọi việc khác. Nghĩa là hết sức rõ ràng, khiến cho những công việc xảy ra trong quá khứ có vẻ như đang xảy ra bây giờ. Hơn nữa không cần phải hỏi ngài điều gì. Bởi vì cần gì để hiểu rõ câu chuyện thì Cha nhớ và nói hết. Không nói gì cho Cha biết, tôi biên chép tất cả, trước hết là những điểm chính, rồi sau mới viết lại đầy đủ hơn, đó là bản văn đang có đây. Tôi đã cố gắng tránh không viết chữ nào mà Cha đã không dùng. Chỉ sợ thất bại ở một điểm: là khi cố gắng trung thành chép lại các lời Cha nói, đôi khi tôi đã không làm nổi bật được một vài lời nói của Cha.
Như vậy, tôi đã soạn tài liệu này kể từ tháng 9 năm 1553 như đã kể trên. Từ đó cho đến khi cha Nadal về, tức là ngày 18 tháng 10 năm 1554, Cha I-Nhã hay xin hoãn lại vì đau yếu hoặc vì bận viêc nọ việc kia. Cha thường nói: "Việc này xong thì con lại nhắc Cha nhá!" Khi xong việc rồi, tôi nhắc Cha, nhưng Cha lại bảo: "Bây giờ bận việc này nữa, xong rồi thì con nhớ nhắc Cha lại."

4. Lúc về nhà, thấy công việc đã bắt đầu rồi, cha Nadal mừng lắm, và bảo tôi phải luôn luôn nhắc Cha I-Nhã. Ngài còn nói nhiều lần với tôi rằng bây giờ không có việc gì quí hơn mà Cha I-Nhã có thể làm cho Dòng, vì đó là góp phần vào việc thành lập Dòng. Chính ngài đã nhiều lần nói với Cha I-Nhã như thế, và Cha I-Nhã bảo tôi, khi nào xong về vụ tìm nguồn lợi để thành lập truờng (6) rồi thì tôi nhắc Cha lại. Nhưng vụ đó xong rồi, thì lại phải chờ cho hết vụ về Prester John (7), và lại còn việc gửi thư từ cho xong.
Vậy, chúng tôi lại tiếp tục công việc và bắt đầu vào ngày mùng 9 tháng 3. Ít lâu sau, Ðức Thánh Cha Giuliô III bắt đầu nguy tử và ngày 23 thì băng hà. Vậy Cha hoãn lại công việc đó cho đến khi có Ðức Thánh Cha mới. Khi có rồi (tức là Ðức Giáo Hoàng Marcelô), thì Ðức Thánh Cha mới cũng lại đau và băng hà nữa. Cha lại phải hoãn đến khi tấn phong Giáo Hoàng Phaolô IV. Sau đó vì trời nóng bức và bận rộn nhiều việc nên Cha bị trở ngại cho đến ngày 21 tháng 9 là khi Cha bắt đầu định sai tôi đi Tây Ban Nha. Tôi nài nỉ ngài giữ lời hứa với tôi, thì ngài hẹn gặp tôi vào sáng ngày 22 tại Tháp Ðỏ (8). Lễ xong tôi đến hỏi Cha xem đã đến giờ chưa.

5. Ngài bảo tôi đi Tháp Ðỏ trước chờ ngài đến sau. Tôi đoán chắc phải chờ lâu. Ðang khi đứng ngoài sân nói chuyện với một trợ sĩ đã hỏi tôi một điều gì đó, thì Cha đến và trách tại sao không vâng lời chờ Cha tại Tháp Ðỏ. Rồi suốt ngày hôm đó Cha không muốn nói gì. Về sau chúng tôi lại năn nỉ, thì Cha tới Tháp Ðỏ và lại tiếp tục kể chuyện, vừa kể vừa đi lại như các lần trước. Muốn quan sát bộ mặt của Cha tôi hay tới gần ngài, thì ngài bảo: "Hãy giữ luật"(9). Một lúc sau, quên lời dặn tôi lại đến gần Cha, hai, ba lần ngài lập lại lời đó rồi bỏ luôn. Nhưng cuối cùng Cha trở về Tháp Ðỏ rồi kể chuyện tiếp. Tuy nhiên, vì từ mấy hôm trước tôi đang chuẩn bị lên đường - Cha đã gặp tôi kẻ chuyện lần chót là ngày trước khi tôi đi - nên không thể viết ra đây đủ tại Roma được. Tôi đem theo bản tóm tắt, và tại Genova, vì không có người viết chữ Tây Ban Nha, nên tôi đọc bằng tiếng Ý Ðại Lợi.

Tài liệu này được viết xong tại Genova, tháng 12 năm 1555.

* * *

Mục Lục | Trang _ 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 ... >

Chú thích
phần Lời Tựa

(1) Lễ này được bãi bỏ sau Công Ðồng Vaticanô II.

(2) Trong năm thánh 1550-1551 thánh Phanxicô Borja, lúc ấy đã vào Dòng Tên rồi, nhưng còn giữ kín, nên người ta vẫn gọi là Công Tước xứ Gandía, đến Rôma hành hương và để gặp thánh I-Nhã. Trong thời gian ấy, thánh nhân lưu trú tại một căn nhà trong khuôn viên Dòng Tên ở Rôma. Từ đó, người ta quen gọi căn nhà ấy là nhà công tước.

(3) Hành hương Giêrusalem là một việc chỉ những người đạo đức lắm mới làm; thánh I-Nhã sợ người ta sẽ coi mình là người đạo đức, và như vậy là rơi vào hư danh.

(4) Các cha trong Dòng cố thuyết phục thánh I Nhã kể lại cuộc đời của ngài như là một di chúc cho anh em trong Dòng. Lúc đó việc soạn thảo Hiến Chương Dòng Tên đã xong nên ngài cũng bớt bận rộn. Hơn nữa, thánh I-Nhã cũng đã suy yếu nhiều.

(5) Cha Câmara đã không ghi lại những điều này vì chỉ muốn tập hồi ký mang tính cách một di chúc và giáo huấn cho anh em trong Dòng.

(6) Học viện Rôma, nay là Ðại Học Grêgôriana

(7) Việc Ðức Thánh Cha ủy thác cho nhà Dòng gửi một thượng phụ sang Êthiôpia.

(8) Tên của ngôi nhà mới mua, ngay sát trụ sở nhà Dòng.

(9) Một trong những qui tắc do thánh I-Nhã soạn, theo đó không được nhìn thẳng vào mặt người khác khi nói chuyện