87. Xong việc, các
bạn mua cho I-Nhă một con ngựa và cho ông cỡi ngựa một ḿnh. Trên đường đi
ông thấy khoẻ hơn nhiều. Tới quê hương Guipuzcoa, ông bỏ đường cái và rẽ
vào một con đường vắng vẻ hơn. Đi một quăng, ông gặp hai người cầm vũ khí
tiến về phía ông (đường này có tiếng nhiều kẻ cướp). Đi ngang qua ông một
quăng xa, hai người đó lại hấp tấp trở lại đuổi theo ông khiến ông hơi sợ.
Dù vậy, ông hỏi thăm ra th́ mới biết họ là gia nhân của ông anh đến đón
ông về. H́nh như khi ông tới thành Bayonne bên Pháp, có người nhận ra ông
và báo tin cho ông anh. Rồi gia nhân chạy trước c̣n I-Nhă đi theo sau trên
cùng một con đường. Lúc sắp đến nơi, I-Nhă lại gặp hai người gia nhân nọ.
Họ nài ép ông vào nhà ông anh, nhưng ông không chịu. Ông vào ở trong nhà
thương và lúc thuận tiện ông đi ăn xin trong vùng đó.
88.
Tại nhà thương, có
nhiều người đến thăm ông. Ông nói chuyện với họ về Thiên Chúa. Nhờ ơn Chúa
ông đă gặt hái được nhiều kết quả. Ngay lúc tới nơi ông đă quyết định dạy
giáo lư cho trẻ em. Nhưng ông anh chống đối kịch liệt và bảo rằng sẽ chẳng
có ai đến học. Ông trả lời là nếu chỉ có một đứa thôi cũng đủ. Ngay khi
bắt đầu, người người tuốn đến nghe trong đó có cả ông anh nữa. Ngoài việc
dạy giáo lư vào các ngày Chủ Nhật và Lễ Trọng, ông c̣n giảng cho những
người từ các nơi ở xa đến và giúp đỡ linh hồn họ. Thêm vào đó, ông c̣n cố
gắng sửa một số tệ đoan. Nhờ ơn Chúa, ông dàn xếp được vài chuyện. Thí dụ
như thuyết phục được người giữ an ninh áp dụng được biện pháp cấm đánh bài.
C̣n một tệ đoan nữa
như sau. Số là theo phong tục, các cô gái chưa chồng tại miền đó không bao
giờ đội khăn, chỉ khi nào lấy chồng mới được đội. Nhưng có nhiều cô sống
chung với linh mục, hay những người khác như là vợ của họ. Việc này coi
như cơm bữa đến nỗi những cô đó không mảy may hổ thẹn mà c̣n nói công khai
họ đội khăn v́ người nọ, người kia, và mọi người đều biết như thế
(94).
89. Phong tục ấy
gây nhiều tai hại. Người lữ khách thuyết phục tỉnh trưởng, và xin ông ra
lệnh để tất cả những ai nếu không phải là vợ chính thức mà đội khăn th́ sẽ
bị phạt theo luật. Nhờ đó mà tệ đoan trên mới bớt dần. Đối với người
nghèo, ông được chính quyền hứa là sẽ cung cấp thường xuyên cho họ. Ông
dạy thêm rằng: Ba lần trong ngày tức là sáng, trưa, chiều nên kéo chuông
“Kính Mừng” để nhắc dân chúng cầu nguyện theo phong tục tại Roma.
Lúc đầu I-Nhă cảm
thấy khoẻ mạnh, nhưng về sau lại đau nặng. Khoẻ lại ông quyết định đi lo
công việc mà các bạn giao phó. Ông đi bộ mà không đem theo một đồng xu
nào. Ông anh thấy vậy rất bực ḿnh v́ bất b́nh và xấu hổ
(95).
Tuy nhiên, vào buổi
chiều I-Nhă bằng ḷng cùng ông anh và bà con cỡi ngựa đến ranh giới tỉnh.
90. Qua ranh giới
tỉnh, ông xuống ngựa, không lấy ǵ của bà con và đi bộ hướng về Pamplôna.
Ông ghé Almazan, quê của Laynez, rồi Saigonuenza, Tolêđô và Valencia. Mặc
dù tại mỗi nơi, người ta nài nỉ ông nhận nhiều món quà, nhưng ông không
lấy ǵ hết. Ở Valencia, ông gặp Castro, tu ḍng Cartusiô. Khi ông tỏ ư
muốn lên tàu đi Gênôva, nhiều người đạo đức tại Valencia khuên không đừng
đi v́ trên biển đang có nhiều tàu của tên giặc Râu Đỏ hoành hành. Dẫu cho
người ta cố t́nh kể nhiều câu chuyện rùng rợn để ông sợ không dám đi,
nhưng ông vẫn không do dự chút nào.
91. Ông lên một con
tàu và gặp băo như đă kể về việc ông suưt chết ba lần
(96).
Tới thành phố Gênôva,
ông lên đường đi Bologna
(97).
Trong chuyến này ông
gặp nhiều gian khổ, đặc biệt lúc lạc đường. Ông rẽ vào một con đường ở ven
sông, đường th́ dốc cheo leo c̣n sông th́ ở dưới thung lũng. Càng đi,
đường càng hẹp cho đến lúc ông tiến tới cũng chẳng được mà lùi cũng không
xong. Vậy ông bắt đầu ḅ, ông phải ḅ một khúc dài, mỗi lần nhích lên ông
rất sợ té xuống sông. Trong đời ông, đó là lúc gian khổ nhất về thể xác mà
ông gặp phải, nhưng cuối cùng ông cũng thoát được.
Sắp sửa vào thành
phố Bologna, đi qua một chiếc cầu gỗ nhỏ, ông lại té xuống. Lúc chỗi dậy,
người ông ướt nhẹp và dính bê bết đầy bùn từ đầu đến chân khiến cho nhiều
người qua lại gần đó cười rộ. Vào thành phố ông bắt đầu đi xin ăn. Nhưng
mặc dù đi khắp cả thành, ông không kiếm được đồng xu nào. Ông ở lại
Bologna một thời gian v́ bị bịnh, rồi cuốc bộ đi về phía Vênêzia.
. . .
