Hãy Yêu Như Giê-su

Nguyễn Đức Vinh, svd

Tin mừng theo Thánh Gio-an (21,15-19)

¹⁵ Khi các môn đệ ăn xong, Đức Giê-su hỏi ông Si-môn Phê-rô:
"Này anh Si-môn, con ông Gio-an, anh có mến Thầy hơn các anh em này không? "
Ông đáp: "Thưa Thầy có, Thầy biết con yêu mến Thầy."
Đức Giê-su nói với ông: "Hãy chăm sóc chiên con của Thầy."
¹⁶ Người lại hỏi: "Này anh Si-môn, con ông Gio-an, anh có mến Thầy không? "
Ông đáp: "Thưa Thầy có, Thầy biết con yêu mến Thầy."
Người nói: "Hãy chăn dắt chiên của Thầy."
¹⁷ Người hỏi lần thứ ba: "Này anh Si-môn, con ông Gio-an, anh có yêu mến Thầy không? " Ông Phê-rô buồn vì Người hỏi tới ba lần: "Anh có yêu mến Thầy không? "
Ông đáp: "Thưa Thầy, Thầy biết rõ mọi sự; Thầy biết con yêu mến Thầy."
Đức Giê-su bảo: "Hãy chăm sóc chiên của Thầy.
¹⁸ Thật, Thầy bảo thật cho anh biết: lúc còn trẻ, anh tự mình thắt lưng lấy, và đi đâu tuỳ ý. Nhưng khi đã về già, anh sẽ phải dang tay ra cho người khác thắt lưng và dẫn anh đến nơi anh chẳng muốn."
¹⁹ Người nói vậy, có ý ám chỉ ông sẽ phải chết cách nào để tôn vinh Thiên Chúa.
Thế rồi, Người bảo ông: "Hãy theo Thầy."

… nên từ đó tôi buồn!

Ba lần Đấng Phục sinh hỏi: "Này anh Si-môn, con ông Gio-an, anh có mến Thầy hơn các anh em này không? " nhắc Tông đồ Phê-rô nhớ lại ba lần ông chối Chúa trong giờ phút quan trọng nhất. Đó là khi ông phải làm chứng công khai mình thuộc về ai - và xác định mình là ai.
Lúc đó ông đã chối Thầy - và qua đó đã chối bỏ cả chính mình!
Chối vì sợ: sợ bị bắt, bị tra tấn, sợ phải đau khổ. Sợ bị giết chết. (Một cách ứng xử “rất là con người.” Có ai mà đã không biết một lần sợ như Phê-rô?)

Ba lần hỏi của Đức Giêsu nhắc lại những yếu đuối của Phê-rô. Đụng chạm lại một vết thương sâu đậm làm ông xấu hổ; một điều gây nhục nhã, gây nên những dằn vặt dày vò và tự trách móc... Ba lần hỏi là những lần phải “phơi trần” lại những thất bại. Và cả những hối hận, ăn ăn nuối tiếc cũng như những ước mong được làm lại từ đầu nằm kín trong Phê-rô.

Nên ông buồn.

Đường đời của tôi là lối Chúa tìm đến với tôi.

Phải đối diện với quá khứ không vui là một việc rất khó. Là khi phải gặp, nhìn lại những gì đã trôi qua theo thời gian, nhưng để lại dấu vết thật sâu đậm trong hồn. Đó là phần đời không đẹp nhưng không thể chối chạy. Vì thế, việc làm đó đòi hỏi nhiều can đảm, cần đến một niềm tin mạnh mẽ vào sự tha thứ và vào một Tình yêu to lớn lắm: Tình Chúa phục sinh.

Tình đó bằng lòng với hết mọi yếu đuối, mọi lỡ lầm, mọi vết thương và những bất toàn. Tình sau Phục sinh mạnh hơn cả cái chết! Có nghĩa là có thể "tha thứ tất cả, tin tưởng tất cả, chịu đựng tất cả…" (xem 1 Cor 13 thì biết!)

Nhưng thực tế là vậy: Đức Giêsu hỏi làm Phê-rô nhớ đến một điều ông muốn quên đi. Muốn như là chuyện đó không xảy ra. Cũng giống như một trang giấy đầy dẫy những vết mực dơ và lỗi chính tả, mà ông muốn xé đi ra khỏi cuốn sách đời ông. Muốn coi như là không có nó…

Nhưng Phê-rô phải đối diện với quá khứ của mình trước khi đón nhận một trách nhiệm lớn. Bởi vì không biết mình là ai thì không thể hiểu và thông cảm với người khác được. Thì sẽ luôn đầy những thành kiến, trách móc, đòi hỏi, đắng cay và bất an trong lòng ...
 
Và Phê-rô không thể làm Chủ chăn, làm Giáo hoàng được!

Đến với Đức Giêsu Kitô, như vậy, luôn là đến với chính đời mình.

Ai gặp gỡ Đức Giêsu thì cũng gặp lại mình.

Và Chúa đến với tôi chỉ qua cuộc đời tôi - chứ không qua con đường nào khác cả!

Nên tôi “được phép” học yêu thương lấy đời mình. Không có chuyện "con yêu Thầy" mà ghét bỏ, chối từ, không bằng lòng với đời con!

Mắt thấy tai nghe …

Làm Tông đồ, làm chứng nhân cho Tin Mừng, cho Đức Giêsu Kitô là như vậy: Là nói, là kể, rao giảng về những gì chính mình đã kinh nghiệm nơi bản thân, trong đời của mình với Đức Giêsu Kitô - với sự thật. Chứng nhân nói, kể về những gì chính mình đã từng trải qua, những gì mắt thấy tai nghe: là những thay đổi trong đời mình sau khi gặp đỡ Đức Giêsu. Mục đích để cho những ai tìm kiếm biết Đức Giêsu Kitô là ai.

Làm chứng cho Tin mừng thì không chỉ nói lí thuyết suông, mà nói với trọn cả cuộc đời mình. Đức Giêsu đã hành động, đã sống như vậy khi kể về “Cha Ta và Ta”, cũng như về “Nước Trời”. Mà là chứng nhân thì nói thật, nói thẳng. Và sẵn sàng trả cái giá rất đắt cho sự thật đó!

"… Anh có mến Thầy không?" Như vậy, có nghĩa là: Phêrô, con có tin được rằng Thầy vẫn mến con như xưa? Và mến hơn cả xưa? Hay nói cách khác: Thầy hiểu con và tâm tính của con. Thầy biết con là ai. Biết những khả năng của con và cả những hạn hẹp, những yếu đuối của con. Và Thầy mến con như vậy!

Con người ta thường nhận xét và đánh giá dựa theo bề ngoài: dựa vào những thành công và thất bại, sắc đẹp và gia tài, dựa theo tuổi tác và chức vụ, gốc gác ... Còn Thiên Chúa thì lựa chọn dựa vào con tim chân thành. Phê-rô là bằng chứng!

"… Anh có mến Thầy không?" cũng có nghĩa là: Thầy đã tha thứ cho con. Đã tháo gỡ con khỏi gánh nặng của quá khứ. Đã làm hòa với chúng và với con rồi!

"… Anh có mến Thầy không?" là muốn nói: Con có muốn tha thứ cho chính mình như Thầy đã làm không?

Đó là một lời mời.

Nghĩa là Phê-rô có thể nhận lấy hay từ chối. Và ông có đủ lí do để chối từ: Con chỉ là một người dân chài, không có học. Con không biết ăn nói. Con đã phản chối Thầy, đã dùng bạo lực trong Vườn Dầu nên bất xứng. Con đã không đủ can đảm, chùn bước khi đi đến với Thầy trên biển. Con đã ba phải với anh em v.v. …

"… Anh có mến Thầy không?" như thế là: Con có chấp nhận con được không với tất cả những gì thuộc về con? Con có tha thứ cho con được không? Con có yêu, có thương, có mến con được, sau những gì con đã trải qua, cả tốt lẫn xấu - như Thầy làm cho con?

Để chu toàn trách nhiệm mà Chúa trao, mà Phê-rô đón nhận, thì Chúa không đòi hỏi gì hơn là biết yêu mến hơn.

"Thầy biết con yêu mến Thầy": Phê-rô bằng lòng nối lại đoạn đường đã xây dở dang… Ông dám tin, dám yêu lại, bởi vì "Thầy biết …" Đấng Phục sinh biết con tim và tin tưởng ông, dù đã thất bại, nên ông dám tin Người và dám tin tưởng mình lại.

Tình Chúa vô bờ, vô điều kiện làm nền tảng cho bước đi khó khăn đó.
Tôi tin tiếng Latinh là Credo, ghép bằng chữ Cor: con tim và dare: trao, đưa. Tin, như thế là trao trọn con tim cho Đấng là Tình Yêu và Sự Sống vô biên và bất diệt.

Được yêu không điều kiện nên Phê-rô dám đáp trả không điều kiện!
Nên Phê-rô dám nhận trách nhiệm to lớn: Yêu Chúa, yêu mình và yêu anh chị em. Là Giáo hoàng thứ nhất có nghĩa là học mến yêu hết các anh chị em trên năm châu bốn biển - với những khác biệt của họ.
Phêrô dám đáp trả Tình Chúa với ông, vì đã tin, đúng hơn: đã yêu mến. Truyền thồng kể lại rằng: Ông đã tin yêu đến cùng - cho đến khi chết tử đạo tại Rôma. Hay nói theo ngôn ngữ của đoạn Tin Mừng: Ông đã phải (bằng lòng) dang tay ra cho người khác thắt lưng và dẫn đến nơi ông chẳng muốn.

Mỗi đoạn đường có một "dáng đi" khác.

Đoạn Kinh Thánh trên kể lại việc Đấng Phục sinh đứng chờ những người chài chuyên nghiệp không bắt được con cá nào suốt cả đêm cực nhọc bên bờ hồ (Gio-an 21, 1-14).

Họ đã thất bại dù có kinh nghiệm đánh cá nhiều năm, dù là nghề của họ.

Có kinh nghiệm vẫn thua. Vẫn chưa đủ. Vẫn về trắng tay.

Phêrô đã trắng tay sau khi bỏ lại hết để theo Đức Giêsu và đã phải thất vọng ê chề khi Thầy bị bắt và bị giết chết. Cách suy, cách sống và cách cư xử mà ông quen từ truyền thống của cha ông và từ kinh nghiệm bản thân (ngay cả mấy năm sống chung với Sư phụ) đã không giúp ông hiểu được con người mang tên Giêsu.

Để có thể bắt đầu lại ông cần phải có vốn liếng mới. Cần có kinh nghiệm mới.

Là phải được yêu thương, tha thứ cũng như phải học cách suy, cách cảm, cách giải thích và cách hành động khác. Cũng vậy, có những thất bại trong đời to lớn quá làm chúng ta kiệt sức, nản chí và không còn tự bắt đầu lại được, mà chỉ còn biêt luẫn quẩn loanh quanh để sống cho qua ngày đoạn tháng - trong khuôn khổ quen thuộc. Người chiến bại cần có ai đó chỉ giúp cho lối đi khác hơn - qua sự lắng nghe hay tỏ bày một chút quan tâm và cảm thông, một chút yên ủi vỗ về hay một câu động viên ...

Chính Đấng Phục Sinh đi bước trước mở lại đường đời đã tắc nghẹn của Phê-rô.

Người nói với các ông, những dân chài chuyên nghiệp, rằng hãy thử cách khác: "Cứ thả lưới xuống bên phải mạn thuyền đi, thì sẽ bắt được cá." Họ đã làm với kết quả đầy ngạc nhiên, là: "Các ông thả lưới xuống, nhưng không sao kéo lên nổi, vì lưới đầy những cá" (21, 6).

Đường đời đã đi qua, quá khứ, thì không còn sửa được nữa. Nhưng chúng ta có thể học thay đổi cách nhìn, cách đánh giá nó. Học nhìn với Chúa Giêsu ra ý nghĩa của nó trong một khuôn thước mới rộng và to hơn. Là học "bỏ lưới bên phải" như Phêrô đã làm theo lời Đấng Phục sinh - ngược lại với tất cả những gì họ đã quen đã biết trước đó.
Phê-rô phải học “đóng đinh” lối sống, nếp nghĩ cũ và học với Đức Giêsu cách “sống lại” đời mới: Học phục sinh như Thầy của mình!

Chúa cho con người đã trắng tay - vì thất bại và thất vọng hoàn toàn và khó còn biết tin biết yêu ai - một vốn liếng to tát để làm lại đời mình, với nhiều kinh nghiệm đời và đạo hơn. Già dặn, trưởng thành hơn: với một sự cảm thông to lớn cho mặt trái của cuộc đời nơi người khác. Ai nên khôn mà không khốn một lần?

Niềm tin vào Thiên Chúa luôn (phải) làm thay đổi cuộc đời mình một cách rất cụ thể. Phải là nền tảng cho những bắt đầu lại mỗi ngày.

Hãy yêu như Giêsu …

Làm lại từ đầu như vậy không chỉ là lập lại. Chính Đức Giêsu phục sinh cũng không còn như xưa: Gần mà như xa. Xa mà như gần. Hiện ra rồi lại biến mất ... Các môn đệ phải học sống với cách hiện hữu gần gũi khác xưa của Đấng Phục sinh.

Yêu thương cách trưởng thành thì không còn nắm giữ, mà tôn trọng người mình yêu với tính tình, khả năng, lối đường riêng và ơn gọi riêng của người đó.

Chúa Giêsu đã cho Phê-rô vốn liếng mới là mến thương yêu ông vô điều kiện. Người tin tưởng ông dù quá khứ bất toàn. Qua đó, Chúa chỉ cho ông điều gì là căn cốt, nền tảng trong đời của người theo Chúa. Mở cho ông đường tương lai rộng to qua việc trao một trách nhiệm to mới và thật to lớn - quá sức tưởng tượng!

Con người bị phản bội tin tưởng người phản bội mình.

Yêu thương như Đức Giêsu thì rộng rãi và rất liều mạng! Học yêu thương như Chúa, nên Phê-rô không còn tính toán so đo. Ông đã yêu cho đến cùng như Thầy của mình: Yêu cho đến tận cùng! Đi cho đến hết đường đời mình với Chúa!

Yêu như Giêsu thì là như vậy.

Kitô hữu có nghĩa là những con người tin rằng mình được Thiên Chúa thương yêu và học yêu! "Đi đạo" - đi theo Chúa Giêsu Kitô - là học sống như những con người được thương yêu.

Mà vì là Tình Chúa Phục Sinh nên không bao giờ tàn phai.

Tại sao dám nói (ngạo mạn) như vậy? Lấy gì làm bằng chứng?

Thưa là vì Đức Giêsu Kitô!

Là Thiên Chúa làm người. (Chúng ta là những con người nên biết điều đó nghĩa là gì: Làm người là có yếu đuối, là bất toàn. Là tội, nợ. Là tánh nào tật ấy, ngựa hoang theo đường cũ. Là có thất bại, bị ghét, bị ruồng bỏ, từ chối. Bị giam tù, hành hạ, bị giết chết. Là bất công, là gian dối, bạo lực, bất công, lạm dụng và phản bội. Là chết chóc v.v. …)

Bởi thế nên có chút chi đó thật khó hiểu trong Tình Chúa!

Đúng như vậy: Chỉ có thương yêu (hết mức) thì mới hiểu được Thiên Chúa!

"Hãy theo Thầy!"

Là lời kêu gọi của Đấng là Sự sống cho tôi.

Bước theo để được Tình Chúa biến đổi: Biết yêu!

Để học yêu trọn cả cuộc đời mình và yêu mọi người.

Để thất bại trở nên mẹ của thành công: mặc cảm được thay bằng niềm tự quý; thù hằn bằng những thương yêu; phản bội bằng trung thành; chối từ nhường chỗ cho đón nhận chân thành; chết thành sự sống; hạn hữu trở nên đời đời!

Phê-rô đã được biến đổi nên can đảm “vác thập giá mình” mà theo Chúa. Nghĩa là ông có thể yêu thương đời mình - với tất cả những gì thuộc về nó.

Ông đã học yêu thương hết mọi người: làm Giáo hoàng; và “mến Thầy” hết lòng như ông được Thầy thương mến: Ông đã chết, làm chứng cho Sự Thật và Sự sống: cho Đức Giêsu Kitô.


Nguyễn Đức Vinh svd