Chia Sẻ Thiêng Liêng -
Nhu Cầu Của Đời Sống Hội Thánh Hôm Nay

Lm Nguyễn T. Kiên, SJ & Phạm Q. Trung

Con người ngày hôm nay cần và ưa thích chứng từ chứ không phải lời rao giảng. Chứng từ đến từ cuộc sống, qua chia sẻ kinh nghiệm gặp gỡ Chúa và sống thân tình với Chúa.

A. Chia sẻ Thiêng Liêng giúp gì cho việc chúng ta loan báo Tin Mừng hôm nay?

Loan báo Tin Mừng là nói về Thiên Chúa, về Ngôi Hai Thiên Chúa làm người, về Đức Kitô phục sinh, về ơn cứu độ, và về niềm tin của mình. Ngày xưa các Tông Đồ vâng lệnh Đức Kitô đi khắp nơi loan báo Nước Trời. Các Tông Đồ kể cho mọi người về một Thiên Chúa mà họ đã gặp, đã từng sống, ăn uống và đụng chạm. Các Tông Đồ chia sẻ với mọi người về Đức Kitô mà họ biết rõ ràng và thân tình như một người thầy, một bạn chí thân. "Điều chúng tôi đã nghe, điều chúng tôi đã thấy tận mắt, điều chúng tôi đã chiêm ngưỡng, và tay chúng tôi đã chạm đến, đó là Lời sự sống,chúng tôi loan báo cho cả anh em nữa, để chính anh em cũng được hiệp thông với chúng tôi." (1Ga 1:1-3).

Xin mời anh chị em cùng tìm hiểu những gì đang xảy ra chung quang chúng ta.

Từ những đói khát tâm linh trong thời đại này biết bao người tìm đến các khóa tĩnh tâm, các khóa linh thao, thần học giáo dân, Thánh Linh, thăng tiến hôn nhân (Marriage Encounter, Marriage Renewal) và từ đó các cộng đoàn đức tin (faith based community) mọc lên khắp nơi như: canh tân đặc sủng, canh tân giáo xứ, , nhóm chia sẻ lời Chúa, nhóm Môn Đệ Sứ Vụ, nhóm cầu nguyện, cộng đoàn Đồng-Hành CLC, v.v..

Mọi người gia nhập các cộng đoàn đức tin này để có một kinh nghiệm gặp gỡ riêng tư với Chúa, cũng như để nuôi dưỡng mối liên kết thiêng liêng rất cá nhân với Chúa qua việc chia sẻ thiêng liêng với nhau cũng như được lắng nghe các chia sẻ thiêng liêng của nhau. Chính các "câu chuyện trong niềm tin" đã giúp cho đời sống đức tin của họ lớn mạnh, lòng yêu mến Chúa của họ được đổi mới cũng như liên kết họ lại với Hội Thánh toàn cầu và góp công xây dựng Hội Thánh.

Là một Kitô hữu Việt-Nam hay gốc Á Châu sống nơi đất nước Hoa-Kỳ vào đầu thiên niên kỷ anh chị em chúng ta đang có nhiều trách nhiệm nơi giáo xứ điạ phương: Hội Đồng Mục Vụ, giáo lý viên, Thiếu Nhi Thánh Thể, giới trẻ, ca đoàn, thừa tác viên, tổ chức các khóa Linh Thao, làm linh hướng và ngay cả tổ chức Thao Luyện Nhẹ Nhàng. Khi chu toàn các bổn phận trên, chúng ta thực sự đang loan báo Tin Mừng cho thời đại của mình. Như vậy việc chia sẻ thiêng liêng giúp gì cho bổn phận Truyền Giáo của chúng ta hôm nay?

B. Đại Hội Truyền Giáo Á Châu

Mời anh chị em đưa mắt về địa lục Á Châu xem chúng ta có thể học hỏi gì qua kinh nghiệm truyền Giáo của miền đất này?

Đại Hội Truyền Giáo Á-Châu đầu tiên đã được tổ chức tại thành phố Chiang Mai, Thái Lan trong tuần lễ 18-22 tháng 10, 2006 với hơn 1000 đại biểu từ 20 quốc gia từ Á-Châu về tham dự (80 Giám Mục, 380 Linh Mục, 200 tu sỹ nam nữ và 400 giáo dân). Phái đoàn Giáo Hội Công Giáo Việt Nam đã tham dự với 15 đại biểu. Đại Hội mang chủ đề: Câu chuyện Chúa Giêsu Tại Á-Châu/Telling the story of Jesus in Asia. Châm ngôn của Đại Hội chính là lời Chúa Giêsu dặn dò người thanh niên đã được Chúa chữa khỏi đạo binh quỷ ám (tại Ghêresa) "Anh cứ về nhà với thân nhân, và thuật lại cho họ biết mọi điều Chúa đã làm cho anh, và Người đã thương anh như thế nào" (Mc 5:19).

Đại Hội đã chú trọng rất nhiều vào việc tìm hiểu và khuyến khích sử dụng phương pháp kể chuyện hay chia sẻ đức tin (hoặc chia sẻ thiêng liêng mà chúng ta đang đề cập) như một phương thức truyền giáo phù hợp cho dân tộc Châu Á bởi vì chính sự phong phú (đa dạng) của nền văn hóa Á Châu là phương tiện thích hợp để chuyển tải câu chuyện Chúa Giêsu.

Đại Hội đã dành nhiều thời gian để lắng nghe chia sẻ kinh nghiệm sống đức tin Công Giáo của nhiều tầng lớp tín hữu từ khắp Á-Châu với nhiều tình huống khác nhau (cao niên, giới trẻ, gia đình, thiếu nhi, phụ nữ, di dân, hôn nhân khác tôn giáo hay khác văn hoá, hoặc khác chủng tộc, kinh nghiệm với đa tôn giáo như Hồi Giáo, Phật Giáo , Ấn Độ Giáo và các tôn giáo truyền thống). Đặc biệt Đại Hội chú ý tới phương cách Chúa Giêsu đã dùng các dụ ngôn để giải thích những chiều kích sâu kín của nước Trời. Đại Hội cũng muốn bắt chước cách thức các môn đệ đầu tiên đã hân hoan loan báo cho nhau:

Maria Magdana kể cho các tông đồ :"Tôi đã thấy Chúa" (Ga 20: 18)

Gioan nói với Phêrô nơi biển hồ Tiberia: "Chính Chúa đó" (Ga 21:7)

Các Tông Đồ với hai môn đệ đường Emmaus: "Quả thật, Chúa đã sống lại" (Lc 24:34).

Giáo Hội ở Châu Á muốn trở về nguồn khi chọn phương pháp kể chuyện Đức Giêsu qua cách chia sẻ đức tin, chia sẻ thiêng liêng để rao giảng Tin Mừng cho con người hôm nay. Chúng ta, những con người gốc Á-Châu, chắc hẳn rất vui mừng khi được cùng bước đi một nhịp với Giáo Hội Châu Á. Thật rõ ràng là chúng ta đang học một phương cách loan báo Tin Mừng hữu hiệu và hợp thời cùng với Giáo Hội loan Báo Tin Mừng cho người Việt nói riêng hay người dân gốc Á-Châu nói chung.

Như vậy việc chúng ta học về chia sẻ thiêng liêng sẽ giúp cho sinh hoạt phục vụ của chúng ta đuợc trở nên phong phú, hữu hiệu và hợp thời.

C. Chia Sẻ Thiêng Liêng Hỗ Trợ Khả Năng Kể Chuyện Chúa Giêsu

Ngày nay, trong việc rao giảng Tin Mừng/ Truyền giáo, người ta nói nhiều đến việc Kể Chuyện Chúa Giêsu hoặc Kể Chuyện Tình Thương Của Chúa (telling stories of Jesus/ stories of the love of God). Chúng ta hãy thử so sánh kể chuyện Chúa Giêsu và chia sẻ thiêng liêng.

Chia sẻ thiêng liêng:

- Cần một khung cảnh thân mật giữa những người thân quen
- Cần có sự tin tưởng nơi nhau
- Biêt lắng nghe trong tôn trọng và quý mến
- Không đòi hỏi phải có kiến thức nhiều
- Phải có lòng ao ước và yêu mến Chúa
- Chia sẻ kinh nghiệm gặp gỡ, nhìn ngắm Chúa trong giờ - cầu nguyện,
- nơi tha nhân: người nghèo, bị bỏ rơi, đau khổ, trong các biến cố cuộc sống mình, trong mọi sự (all things)
- Chia sẻ những khó khăn khi phải chọn lựa giá trị của Chúa hay trần thế.
- Chia sẻ những hiểu biết về Thiên Chúa yêu thương, nhân ái
- Chia sẻ kinh nghiệm được cùng lao tác với Ngài xây dựng . thế giới
- Chia sẻ những an ủi, ân sủng Thiên Chúa ban

Qua chia sẻ thiêng liêng:

- Đức tin của người môn đệ được củng cố
- Lòng yêu mến Chúa được lớn mạnh
- Cả nguời chia sẻ và người nghe "thấy lòng nóng lên"
- Đón nhận một món quà rất thật, rất riêng tư, rất con người
- Với thời gian biết dẹp bỏ định kiến và quen lắng nghe với lòng cảm thông
- Với thời gian sẽ quen thuộc và tự nhiên hơn khi chia sẻ
- Chia sẻ thiêng liêng sẽ giúp nguời Kitô Hữu có thêm khả năng kể về Chúa Giêsu trong niềm say mê như các môn đệ kể về Thầy Giêsu của mình.

Muốn kể chuyện về Chúa Giêsu, người kể cần:

- Có tầm hiểu biết về Chúa Giêsu (hay có một kiến thức khá đầy đủ)
- Biết tường tận cuộc đời Chúa Giêsu và sứ mạng của Ngài
- Phải có lòng yêu mến Chúa Giêsu để có thể hăng say kể về Ngài
- Kể về một Thiên Chúa làm nguời, chia sẻ và sống kiếp người
- Phải có một đời sống chứng tá, là môn đệ Chúa Giêsu
- Cần biết cách kể chuyện.

D. Thế nào là một người kể chuyện Chúa Giêsu có sức biến cải tâm hồn người khác?

Theo James H. Kroeger, M.M, Hoạt động truyền giáo có nghĩa là một khi ta được nghe Tin Mừng "Câu chuyện Chúa Giêsu", ta suy niệm về những điều quan trọng, tổng hợp các sứ điệp vào trong đời sống của ta, và rồi say mê muốn kể lại cho người khác, kể cho thế giới về tình yêu của Đức Giêsu, về tình yêu Thiên Chúa nhập thể trong Đức Giêsu. (Kể Cho Thế giới Về Tình Yêu Thiên Chúa).

Để có sức biển cải tâm hồn người khác khi kể chuyệnChúa Giêsu, người kể cần phải xác tín:

- Câu chuyện mình kể đã thay đổi đời mình
- Kinh nghiệm của riêng mình
- Kể về câu chuyện tình yêu của Thiên Chúa làm người
- Cảm nhận được Thiên Chúa trong mọi sự
- Có kinh nghiệm gặp gỡ Thiên Chúa qua cầu nguyện và trong lúc phục vụ
- Có lòng yêu mến Chúa và yêu mến mọi người
- Kể với lòng say mê, hân hoan, vui mừng,
- Kể với lòng tôn trọng và yêu thương người nghe
- Tin vào những gì mình kể
- Sống (áp dụng) những gì mình kể
- Chú trọng nhiều vào việc chia sẻ kinh nghiệm của chính mình hơn là lý thuyết và kiến thức.

Thật vậy đúng như lời James H. Kroeger M.M đã chia sẻ trong Đại Hội: "Khi kể lại câu chuyện Chúa Giêsu làm cho chúng ta biết chúng ta là ai; giúp chúng ta duy trì và đào sâu căn tính của chúng ta; liên kết chúng ta lại với nhau. Các câu chuyện này còn tiếp tục khám phá chiều kích sâu xa của cuộc sống chúng ta, khai sáng các khía cạnh của huyền nhiệm con người chúng ta. Chuyện kể có sức tác động đức tin và cuộc sống."

E. Đâu là cách học kể chuyện Chúa Giêsu/ Tình thương của Ngài hay nhất?

Từ Thánh Kinh:

Thánh Kinh là nguồn rất đầy đủ, trung thực và phong phú về Thiên Chúa vì đó là lời của Ngài nói với con người. Tân Ước cho chúng ta các câu chuyện về Chúa Giêsu. Tuy nhiên để kể về tình thương của Ngài cách hay nhất, người kể cần biết khiêm nhường, phó thác và nhất là mở lòng cho Thiên Chúa yêu thương, săn sóc, chữa lành bản thân mình trước. Nói cách khác, người kể cần được có kinh nghiệm cảm nếm tình yêu ngọt ngào, tha thứ và bao la của Thiên dành cho cá nhân mình trước khi chia sẻ với người khác. Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II trong tông huấn "Giáo Hội ở Châu Á"(Ecclesia in Asia) có xác định: "Việc rao giảng Đức Giêsu Kitô được thực hiện hữu hiệu nhất bằng phương pháp kể lại cuộc đời của Người như Phúc Âm đã làm." (EA 20).

Học Với Chúa Giêsu:

Hai ông Anrê và Gioan đã đến và sống với Chúa Giêsu trước khi giới thiệu đấng Messiah với Simon Phêrô, Phillipe và Nathanaen "Họ đã đến xem chỗ Người ở, và ở lại với Người ngày hôm đó.( Ga 1:39). Thánk Kinh còn cho biết sau đó họ còn sống với Đức Kitô ba năm trời.

Để cho Chúa Giêsu dạy mình:

"Thưa thầy, xin dạy chúng con cầu nguyện" (Lc 11, 1)

Để cho Chúa Giêsu uốn nắn, cắt tỉa mình

"Cành nào sinh nhiều hoa trái, thì Người cắt tỉa cho nó sinh nhiều hoa trái hơn." (Ga 15:2).

"Vậy, thưa Thầy, xin cứ rửa không những chân, mà cả tay và đầu con nữa." (Ga 12: 9).

"Này anh Phêrô, Thầy bảo cho anh biết, hôm nay gà chưa kịp gáy, thì dã ba lần anh chối là không biết Thầy" (Lc 22:34).

Để cho Chúa Giêsu yêu thương, săn sóc mình:

Bước lên bờ, các ông nhìn thấy có sẵn than hồng với cá đặt ở trên, và có cả bánh nữa. Đức Giêsu nói: "Anh em đến mà ăn"(Ga 21:21).

Chuyên cần cầu nguyện

"Anh em hãy tỉnh thức cầu nguyện luôn" (lc 22:36)

Học theo gương các tiền nhân:

I-Nhã, Phanxico Xaxier, Phero Faber (Peter Faber), Alphonsius Rodriguez, Đaminh, Phanxico Assissi, Mother Terera of Calculta.

Tại sao chúng ta phải chia sẻ thiêng liêng?

· Qua phương cách chia sẻ thiêng liêng ( môt phương pháp mục vụ tông đồ ưu việt của dòng Tên), thánh I-Nhã đã tụ họp được cho Chúa và cho Giáo Hội nhóm (7 người: Inhaxio Loyola (1491-1556), Phêrô Favre (1506-1546), Phanxicô Xavier (1506-1552), Simon Rodriguez, Diego Laynez, Alphonso Salmeron và Nicolas Bodadilla.) bạn đầu tiên cùng sáng lập nên Dòng Tên.

· Qua phương pháp " Kể Chuyện Nước Trời " theo văn hoá Á-Châu qua các dụ ngôn lừng danh (dễ nhớ và dễ hiểu) của Đức Giêsu mà 12 Tông Đồ đã bỏ hết mọi sự để cùng Chúa Giêsu xây dựng Giáo Hội Công Giáo.

· Giáo Hội Á Châu, qua Đại Hội Truyền Giáo Á-Châu tại Chiang-Mai Thai Lan (tháng 10, 2006) đã mạnh mẽ khuyến khích và tích cực cổ võ cho việc áp dụng phương pháp kể "Chuyện Tình Thương Chúa Giêsu" qua cách chia sẻ đức tin, còn gọi là chia sẻ thiêng liêng hay "kể chuyện trong niềm tin" như là khí cụ truyền giáo tại Châu Á.

· Chia sẻ thiêng liêng là phương pháp hiệu nghiệm cho việc dạy giáo lý tân tòng (RCIA), giáo lý cho trẻ em, các buổi chia sẻ lời Chúa, và hơn hết có thể dùng để giúp canh tân đổi mới cách thức chúng ta vẫn quen cầu nguyện trong gia đình.

· Là người Việt Nam, chúng ta không quen chia sẻ kinh nghiệm sống đức tin, nhất là kinh nghiệm gặp gỡ Chúa. Vì thế việc tập chia sẻ thiêng liêng thiêng là điều cần thiết cho đời sống của người Công Giáo Việt Nam để chúng ta có thể biết cách ứng dụng hay có khả năng hướng dẫn anh chị em trong các lớp giáo lý, lớp học hỏi Thánh Kinh, các buổi chia sẻ, các buổi họp nhóm Đồng Hành-CLC hay xử dụng ngay trong giờ cầu nguyện của gia đình.

· Cũng theo Đại Hội Truyền Giáo Á-Châu : "Những câu chuyện tác động trên đời sống và đức tin chúng ta. Chúng thay đổi những tầm nhìn và các giá trị. Chúng tác tạo nên cộng đoàn. Các câu chuyện tích chứa sức năng động ẩn kín và sức mạnh biến đổi, một cách không lường trước được, nhất là khi chúng phát xuất từ kinh nghiệm. Chúng được người ta nhớ đến lâu hơn các bài học ở trường hoặc trong sách vở ta đọc." (Sứ Điệp của Đại Hội Truyền Giáo Á-Châu)

· Theo James Kroeger, MM "Sau khi quên hết những từ ngữ trừu tượng, người ta sẽ nhớ mãi những câu chuyện kể." (Kể Cho Thế giới Về Tình Yêu Thiên Chúa)

Tài Liệu

1. Đại Hội Truyền Giáo Á Châu Lần I
http://www.catholic.org.tw/vntaiwan/truyengiao/truyen24.htm

2. Ecclesia In Asia
http://www.catholicculture.org/docs/doc_view.cfm?recnum=1323

3. Kể Cho Thế Giới Vê Tình Yêu Thiên Chúa by James H. Kroeger, M.M.
http://www.catholic.org.tw/vntaiwan/truyengiao/truyen04.htm

4. Nhóm Bảy Anh Em Đầu Tiên Dòng Tên
http://www.liendoanconggiao.org/news.asp?aid=74

5. Sứ Điệp của Đại Hội Truyền Giáo Á Châu
http://www.catholic.org.tw/vntaiwan/truyengiao/truyen29.htm

6. Văn Kiện Định Hướng Và Ưu Tiên Của Đại Hội Truyền Giáo Á Châu
http://www.catholic.org.tw/vntaiwan/truyengiao/truyen34.htm