Hành Hương Tây Nguyên

MMsj

Tôi đã dừng chân tại Pleikly, và trên đường về, còn có dịp tham dự thánh lễ Chúa Nhật khai mạc năm Thánh Thể và mừng 35 năm anh em Dòng Chúa Cứu Thế đặt chân tới vùng đất xa xôi này, trong bữa ăn cũng có dịp chia sẻ với cha Tín về hành trình 35 năm ngang qua cái nhìn về con người Yarai trong cảnh vực thần thiêng của họ.

Phải nói trên một diện rộng của Pleiku, anh em Dòng Chúa Cứu Thế đã bỏ nhiều công sức và nhuần nhuyễn trong sứ vụ đến với bà con , vì thế, trên các cánh đồng vùng này, về nhân sự cũng tương đối, trong khi cánh đồng phía trên quá thiếu thốn.

Tại vùng đất phía trên, ngay buổi tối vừa tới,  tôi  được đức thầy dẫn đến trước bản đồ và chỉ cho thấy những con đường xa xôi thăm thẳm. Nếu đi tiếp quốc lộ 14 lên Đak Hà, qua thị trấn Tân Cảnh, tới thị trấn Pleil Kần của Ngọc Hồi, từ đây có thể đi tới cửa khẩu Pờ Y gặp ngã ba đông dương qua Lào, còn từ thị trấn Pleil Kần tiếp nối quốc lộ 14 là đường Hồ Chí Minh đi Đak Gleil. Trong khi đó,  nếu đi theo quốc lộ 24  chạy dọc Kon Plong cả trăm cây số sẽ gặp ranh giới Quảng Nam, Quảng Ngãi. Đứng trước bản đồ, chúng tôi được đặt trước một vùng đất mênh mông xa lạ, không biết sẽ phải khởi đi từ đâu và làm gì. Con đường nào cũng hấp dẫn nhưng  ngút ngàn và đầy thử thách. Tôi chỉ biết lặng lẽ vào nhà thờ cầu nguyện, vì mọi nẻo đường đều bắt đầu từ Thánh Thể, từ con đường của Ngôi Con, Đấng đã nhập thể làm người và đã trở thành Thiên Chúa ở cùng chúng ta, đã sống  trọn phận người, và hôm nay vẫn tiếp tục mang lấy thân phận của từng người trong mầu nhiệm Thánh Thể.

Sáng hôm sau, chúng tôi được phép tham dự thánh lễ “cung hiến Vương Cung thánh đường Đak Hà.” Gọi thế vì ngôi nhà thờ quá nhỏ bé: 72 m² trên diện tích đất 100 m2, nhà thờ được làm khung sắt tiền chế, bốn bề có thể mở tung ra. Ngắm  nhìn ngôi nhà thờ nhỏ xíu đang vươn cánh lên như muốn bay bổng,  như  muốn cuốn hút tất cả về chốn trời cao, tôi thấy lòng mình thanh thoát.

Ngôi nhà thờ này chỉ cách tòa giám mục có 20km, nhưng đây là ngôi nhà thờ thứ hai được dựng lên ngoài thành phố K, và cũng  là lần đầu tiên các linh mục có thể vui vẻ đi tới đi lui và cùng với giám mục dâng lễ đồng tế ngay trên mảnh đất này. Trước thánh lễ, các linh mục tranh thủ giải tội cho bà con, dĩ nhiên là ngồi ngay trong nhà dân thôi. Cuối lễ, Mình Thánh Chúa được cung nghinh từ “chuồng thờ” về nhà tạm mới. Chữ chuồng thờ do đức cha Chung gọi vì mỗi  chuồng là một ngôi nhà chỉ có 3 x 4m2 lợp tranh tre, nhưng bên trong luôn có nhà tạm, hỏi rằng tại sao để Chúa vất vưởng như vậy, không an toàn gì cả, các linh mục ở đây trả lời đơn giản thế này : “Chúa sinh ra trong chuồng bò thì sao?” Trả lời như vậy là hơi dễ thương đấy, vì nếu năm xưa chuồng bò đã là bằng chứng của “Đấng cứu độ sinh ra cho anh em là những người mục đồng nghèo khổ và cũng là cho toàn dân, thì hôm nay, trong cái chuồng thờ nhỏ xíu này, Con Thiên Chúa trong bí tích Thánh Thể cũng vẫn là bằng chứng của một Thiên Chúa ở cùng chúng ta và cho chúng ta.

Thánh lễ hôm nay đàn hát không nhiều, và thiếu hẳn tiếng đồng chiêng, cũng không có mâm bàn, nhưng vẫn mang màu sắc của một ngày hội lớn. Khi Thánh Thể đươc đặt vào nhà tạm mới trong tiếng ca tôn thờ du dương, chúng tôi cảm nhận ở đây một địa đàng vừa được tái lập, êm ả thanh bình giữa những cơ cực và sôi động thường ngày. Mầu nhiệm hiến tế đang diễn ra, không chỉ nơi tấm bánh mà là nơi cõi lòng của từng con người hồn nhiên và đơn sơ. Ngồi lẫn lộn giữa mọi người, chúng tôi thấy mình được hòa quyện trong lời kinh hiến tế này. Bầu trời mênh mông trước mặt mở ra muôn vạn nẻo đường, đâu đâu cũng có những bàn tay vẫy gọi, nhưng là vẫy gọi sứ giả của Tin Mừng, vẫy gọi một vị thánh đi ngang qua, chứ còn anh em chúng tôi? Ôi, phải làm sao đây khi thể xác dính đầy bụi đường và linh hồn vương vấn  lụy trần!

Chiều về lại tòa giám mục, một buổi chiều để tôi ngồi lặng bên Chúa, trong ngôi nhà nguyện cổ kính của chủng viện xưa. Từ nhà tạm, lời kinh hiến tế lại được cất lên như bản nhạc dạo đầu hành trình và cũng là hành khúc của người được sai đi, tôi nghe được ở đây tiếng gọi mãnh liệt đòi buộc người đáp trả chấp nhận tiêu hao vô điều kiện.

Vùng K này, các linh mục chỉ được sinh hoạt trong khu vực thành phố, các giáo điểm tại các quận huyện chỉ một mình giám mục được phép đi dâng lễ mà thôi, các giáo đoàn xa xôi  tản mác chỉ biết nương tựa vào các giáo phu. Mỗi khi cần lãnh nhận bí tích hòa giải bà con phải đi xa tốn kém.

Chúng tôi được dẫn  đi ngang qua các thị trấn của Đak Hà, Đak Tô, Ngọc Hồi, các thị trấn này chỉ cách nhau vài chục km, nhưng từ  mỗi thị trấn đi hết huyện thì xa xôi ngút ngàn, vì các thị trấn luôn nằm về mút đầu phía nam của huyện. Một ngày để làm quen với đất và người : đầu tiên là một bác lò rèn giầu có, tiếp theo là ông hàng thịt chó đơn sơ, thêm một nhà bán tạp hóa hơi cầu kỳ và một cửa hàng bán máy phát cỏ không mấy vồn vã. Người dễ thương nhất chúng tôi gặp có lẽ là gia đình người bán thịt chó, một con người mạnh bạo nhưng lại kín đáo, nhà khá rộng rãi , dành cả căn gác để bà con họp nhau hàng tuần đến dự lễ “đài”, nghĩa là đúng giờ mở Radio tham dự thánh lễ theo đài Chân Lý. Trên đường về ai cũng nghĩ rằng tôi có thể dùng ngôi nhà này làm điểm dững chân cho bước đường mai sau . Hãy đợi đấy.

Sau một ngày nghỉ mệt, chúng tôi đến gặp cha sở một giáo xứ người Banar xin  thọ giáo. Đúng là một con người lâu năm gắn bó với bà con giáo dân sắc tộc. Từ cách bài trí nhà thờ, nhạc cụ, đến việc sắp xếp nơi ăn chốn ở cho bà con về sinh hoạt, học hỏi, tất cả mang đậm nét sắc tộc, mọi thứ đều đơn giản, tất cả đều “nhám” một tí chứ không bóng bảy, để mọi người về đây có thể thoải mái như đang ở nhà mình. Một  ngày để đàm đạo và chia sẻ cho nhau bước đường của người sứ giả Tin Mừng, chúng tôi có chung cái nhìn về nét chính phải học nơi Thầy là khiêm tốn và hiền lành, êm ái với nhẹ nhàng, cùng với lòng kiên nhẫn, bao dung. Vị linh mục này đã hơn một lần đi dọc suốt quốc lộ 24 xuống Quảng Nam. Ngài đề nghị chúng tôi thử đi con đường này một lần cho biết phải làm gì và có thể làm được gì giữa một thế giới mênh mông chưa được nghe loan báo Tin Mừng, khi gợi nhớ về Thầy Sáu Do, người đầu tiên được sai lên đây vai quảy gánh hàng rong, Ngài đề nghị chúng tôi thử nghĩ ra một cách làm tương tự, ý cũng hay đấy chứ, và chúng tôi chỉ xin ghi nhận , vì sáng mai, buồi sáng cuối cùng của đợt hành hương lần này, và cũng đã trễ một ngày, chúng tôi muốn đi lại quốc lộ 14 để gặp một cộng đoàn 2 nữ tu đang có mặt và ẩn thân giữa lương dân suốt 3 năm qua, các chị cũng đã một lần quang gánh, nhờ vậy có thể đi vào nhiều hang cùng ngõ hẻm, nhưng tay ngang thì phải bỏ ngang là lẽ đương nhiên rồi, vì “thân gái chưa quen đường dài.” Hơn nữa, đã bao giờ được dạy cho biết buôn bán đâu, uổng công học mãi mới có nghề làm giá, đến khi đem bán muốn bỏ rẻ hơn người thì lại bị mắng vốn là phá giá> cuối cùng các chị lại trở về với “nghề của nàng” là giữ trẻ”, làm vậy  không có nghĩa là mở nhà trẻ đâu, mà chỉ giữ những cháu nào ngày hôm đó mẹ cha anh chị đều bận lo chuyện nương rẫy. Vì thế có ngày hơn chục, nhưng có ngày lại chỉ vài ba cháu, dù sao mục đích vẫn là gieo hạt giống Tin Mừng vào lòng trẻ thơ để mai ngày mọc lên trước con mắt ngỡ ngàng của người lớn.

Bước đi trên mảnh đất truyền giáo, trong vai người khách hành hương, chúng tôi  cảm nghiệm cơn khát ngàn đời của Con Thiên Chúa đang làm trào lên cơn khát dữ dội nơi các giám mục và linh mục tại đây, và ngược lại cơn khát từ các cộng đoàn tản mác làm quay quắt lòng người, làm cho đất này trở thành thần thiêng. Khi soi mình giữa biết bao dấu chân của các thừa sai dọc suốt hơn 150 năm qua, một cảm thức nhỏ nhoi và bất xứng trào lên từ đáy lòng mình, vì thế khi đức giám mục hỏi tôi nghĩ gì về đất và người ở đây, tôi đã trả lời rằng đất này linh thiêng quá, không biết mình có xứng đáng không. Đức Cha hỏi sao tôi nói gì khó hiểu quá.

Vâng, khi ngồi trong nhà thờ chủng viện cầu nguyện và tham dự thánh lễ, tôi thấy cả một bầu trời mới mở ra, nương rẫy với núi rừng và con người đang trào lên cơn khát nơi cung lòng của con Thiên Chúa. Và kìa, giữa trời cao lồng lộng là quyền năng của Thánh Thần đang thổi vào cuộc sống này một ngọn gió mới, một nguồn sinh khí mới, và người được sai đi phải để cho ngọn gió kia cuốn đi tất cả, để trở nên thanh thoát  mới xứng đáng thôi.

Khi bước chân vào nhà truyền thống, nhìn chân dung của các giám mục, linh mục, nữ tu đã bỏ thân trên mảnh đất này, tôi mơ hồ như thấy có tấm hình mình cũng sẽ được gắn vào đây một ngày nào đó.

Trên đường, trong vai người khách hành hương, nhưng trong tim ôm ấp mệnh lệnh  được sai đi loan báo Tin Mừng, tôi biết mình phải lao về phía trước, giữa biết bao bất trắc có thể xảy ra. Niềm vui duy nhất là biết mình đang được sai đi, an bình và thanh thản vì biết rằng Chúa luôn ở với người môn đệ. Trong thánh lễ khai mạc năm thánh thể tại Pleikly, lòng tôi rộng mở dần, và thật sốt sắng, tôi đem đặt từng người trong vòng tay Cha, những người đã từng quen biết bấy lâu, những người đã một thời gắn bó, chung sức và chung lòng,

Vì những nẻo đường dẫn đến những chân trời bất tận,
Và người chứng nhân phải đi đến tận cùng tái đất (xCv 1,8)

Khánh nhật truyền giáo 2004

mmsj