Phượng Nở

Têrêsa Tuyết Tạ

Hoa phượng nở rực rỡ vào mùa hè tại Barry University ở Florida. Nhìn phượng đỏ khoe màu sắc tôi nhớ lại những kỉ niệm vui buồn với những hình ảnh lên đường vào hè xưa ấy. Khoảng năm 1972 đến 1976 có những lần tôi đã cùng đồng hành với cha Elizaldé Thành và bè bạn thuộc nhiều phân khoa cũng như tôn giáo khác nhau. Chúng tôi đã cùng chung vui trong bữa ăn chay do ni cô nhà chùa khoản đãi ở Bình Dương.  Chúng tôi đã cùng ăn bữa cơm với canh khoai lang do các cha dòng khổ tu tại Đơn Dương ở Đà Lạt khoản đãi. Đã có những lúc chúng tôi cắt tóc, chơi đùa với các em nhỏ ở miền quê. Rồi những khi xót xa đứng bên giường các anh thương binh tại bệnh viện. Chúng tôi cũng đã buồn đau và hối tiếc về sự ra đi của Thủy anh bạn Cao Đài đẹp trai và tuấn tú học trường kỹ thuật Phú Thọ.  Sau mùa thi cử nhóm sinh viên chúng tôi thường đến Mai Thôn ở Sai-Gòn chơi.  Có lần tôi và ba bạn khác ngồi chung trong một con thuyền nhỏ bơi trên dòng sông nơi đó. Hôm ấy Thủy rời thuyền bơi qua bụi dừa nước để bẻ dừa và hôm đó cũng là lần cuối Thủy còn cười nói với chúng tôi. Thủy đã ra đi vì vọp bẻ cuốn anh theo giòng nước ngầm sâu dưới sông.   Nhớ lại những lần chúng tôi vác cuốc, xẻng, thuốc, quần aó, sữa bột, và cả với cây đàn guitar mộc mạc để lên đường giúp đồng bào chạy loạn từ miền Trung vào Sài-Gòn. Chúng tôi đào mương, dựng lều, phát sữa, thuốc, quần áo, thăm hỏi và chăm lo cho tất cả. Vào buổi trưa hè đó nhóm chúng tôi đến dựa lưng dưới gốc cây “tình yêu” để ăn khúc bánh mì với nước lạnh. Ăn xong thấy khoẻ khoắn rồi chúng tôi đàn ca. Toại ôm đàn dạo và chúng tôi bắt đầu diễn tả lòng ước ao của mình khi đồng ca bản nhạc: “Tôi muốn mọi người biết thương nhau, không oán ghét, không gây hận sầu. Tôi muốn đời hết nghĩa thương đau, tôi muốn khóc thương đời điêu tàn. Tôi muốn cười vào những khoe khoang, tôi muốn sống như loài hoa hiền. Tôi muốn thấy tình yêu ban đầu.”  Đã bao năm qua cho tới gần cuối tháng bảy năm nay tại Barry University này tôi mới lại có dịp dạo bước dưới bóng cây phượng vĩ trong bầu trời trong sáng.  Ánh trời chiếu dọi trên màu đỏ phượng nở làm tôi có cảm tưởng đang bước đi trên quê mình. Tôi nghe như “phượng rơi trong lòng tôi” cho tôi có dịp ôn lại những ước mơ và nhìn lại “tình yêu ban đầu”. Ánh sáng đã nối nhịp quá khứ và đưa tôi tới hiện tại nơi đây.

Tại Barry University vào một buổi sớm mai khi cả ba chúng tôi gặp nhau ở bậc thềm của Weber Hall nơi mọi người đã nghỉ qua đêm. Cha già Kidwell lên tiếng yêu cầu chúng tôi cùng đi với cha qua phòng họp. Dưới bóng cây phượng vĩ vợ chồng tôi chậm rãi bước hai bên cha già.  Tôi thấy bồi hồi và thương cảm khi nghe cha nói về cái đầu gối của cha đang chờ ngày giải phẫu để thay đầu gối khác!  Cha thật vui với tinh thần hăng hái thật đơn sơ và cởi mở. Ngài cố gắng hết mình cất những bước chậm chạp từ phòng ngủ đến phòng họp hay nguyện đường.  Khi nào phải bước lên xuống nhiều bậc thềm cha liền hỏi thăm người làm vườn để tìm ông Pedro. Ông Pedro lái chiếc xe nhỏ chạy trong khu đại học. Ông tỏ vẻ rất vui thích khi cha xin số phone và nhờ ông giúp đưa cha đến nguyện đường hay nơi họp khi cha cần. Cha tỏ vẻ mừng vui lẫn hớn hở nói cười như chim ca.  Sau hơn 20 năm cho mãi đến hôm nay chúng tôi mới gặp lại nhau kể từ khi chúng tôi gặp nhau ở USNCLC Assembly ở WA D.C. năm 1983, hay tại Đại Hội Đồng Hành lần thứ nhất 1984, và USNCLC Assembly ở Cleveland ở Ohio năm 1985. Cả ba chúng tôi đều nhận ra nhau thật dễ dàng.  Với tấm thân gìa mỏng manh nhưng tinh thần cha rất trẻ. Khi đến gần nhà nguyện cha chia sẻ với tôi: “What do you think I want to sing in the mass after communion?” Dù tôi chưa hiểu lí do tại sao cha muốn hát tôi cũng cứ về hùa lên tiếng đáp: “Why not, father? You just need to tell them in advance and see what they say about it.”  Tôi rời cha nơi nguyện đường để đi họp. Khi họp xong tôi trở lại nhà nguyện cho thánh lễ chiều. Tôi để ý nghe ngóng xem cha có thật sự sẽ hát không. Thế rồi lúc vào thánh lễ có Đức Giám Mục Augustine Roman với cha William Kidwell, Victor Hernandez, và Kenneth Buddendorff cùng đồng tế. Khi hoàn tất bài ca sau rước lễ cha Kidwell từ từ bước tới micro chia sẻ vài lời rồi cha hát.  Cha đã hát để tỏ bày tình thân thương lòng qúi mến với lời chúc mừng của mình đến đức giám mục.  Tiếng hát của cha khỏe trẻ như nụ cười tươi tốt của ngài. Lúc đó tôi mới hiểu mục đích cha muốn hát! Tôi thầm tạ ơn Chúa cho chúng tôi có dịp gặp lại cha Kidwell. Tôi được nhìn thấy và được hưởng niềm vui của cha dù cha đã già và sức đã yếu !

Khi gặp cha Kidwell thì chúng tôi cũng chia sẻ với ngài về cha già thứ hai là cha Dave Fitch. Ngài cũng đã có lần đến tham dự với Đại Hội Đồng Hành.  Cha đang hưu dưỡng tại nhà tỉnh dòng của Dòng Tên ở Los Gatos ở CA. Chúng tôi đã đưa một đức cha từ Việt Nam qua cùng cha phụ tá của ngài đến tham quan nơi nhà tỉnh dòng Tên này trước khi lên đường qua Florida.  Tiện cùng dịp tôi đã xin hẹn để gặp cha Dave Fitch. Cha Dave Fitch có tấm thân còm cõi yếu hơn cha Kidwell thế nhưng đôi mắt và giọng ngài nói thật tinh anh yêu đời và vui vẻ. Ngài bộc lộ niềm vui khi chúng tôi chia sẻ về chuyện sửa soạn lên đường đến Miami, Fl. Qua những tháng năm thăng trầm của Đồng Hành và USCLC qua nhiều dịp chia sẻ chúng tôi cảm thông và hiểu nhau qua ánh mắt và nụ cười hơn là lời nói. Tôi thấy hạnh phúc khi được gặp những người cha hiền lành. Người cha với những gương sáng trong tinh thần phục vụ. Tinh thần phục vụ của ngài như một người cha trộn với hiền từ mềm dẻo của người mẹ. Qua nhiều năm học nơi ngài tôi chẳng nhớ gì nhiều về những lời cha chỉ dạy.  Nhưng tôi nhớ rất rõ và không bao giờ quên khi tận mắt thấy cha gìa nói ít và ngài thường phục vụ đàn con với cái sách tay hay cái cặp da cũ để mang theo những gói chips, cookies... Tôi học tinh thần phục vụ của cha khi tôi thấy những bình nước sôi hay bình café và nước ngọt đã sẵn sàng mỗi lần chúng tôi bước vào phòng họp. Có khi cha mang cả máy cassette và tapes để ghi lại những báo cáo và tâm tình chia sẻ của mọi người.  Cha đã gửi cho chúng tôi băng khi chúng tôi vắng mặt! Tôi nhớ tới những cú điện thoại của cha nhắc chúng tôi đi họp. Tiếng nói của cha có sức mạnh giúp chúng tôi vượt qua mọi ngăn trở do chính mình tạo nên!  Tôi thấy gương sống và yêu thương thật đẹp và rất sống động nơi cha. Khi nhìn lại tôi thấy mình còn lẽo đẽo và lết bết theo bước ngài. Cha Dave Fitch đã có liên hệ gốc rễ rất xâu xa với CLC hay Hiệp Hội Thánh Mẫu khi xưa. Năm nay vào tháng bảy này chúng tôi rất mừng được gặp lại hai cha khả kính và đáng mến. Nguyện cầu xin Chúa luôn mãi là hạnh phúc và niềm hoan lạc của hai cha.

Ngoài ra thì cũng đã hơn 20 năm qua chúng tôi mới lại gặp cô Lois Campbell là chủ tịch USCLC. Cả gia đình chúng tôi đã gặp cô Lois lần đầu vào năm 1983 trong USCLC Assembly dạo ấy cháu Thiên Anh mới ra đời được bảy tháng rồi vào năm 1984 và năm 1985 cháu Antony bắt đầu đến dự US-CLC Assembly khi được bốn tháng. Bây giờ cả hai đang là những thanh niên 21 và 19 tuổi. Chúng tôi dẫn hai cháu đi Miami để “come and see” và hi vọng chúng góp nhặt được chút kinh nghiệm góp thêm những gì chúng đang hướng dẫn và chia sẻ với lớp trẻ tại cộng đoàn địa phương.  Nhìn cô Lois bận rộn mà thấy thương và chúng tôi chỉ có thể chào mừng nhau trong vòng tay thân mật! Không biết cô Lois có còn nhớ khi xưa  trong Đại Hội Đồng Hành 84 đã có khi anh Cường đã công khai khen cô: “You are so beautifull” trước mặt mọi người làm mặt cô đổi màu từ trắng sang đỏ. Vì đã gặp Đồng Hành và đã đi qua một quãng đường với nhau cô Lois có lẽ cũng hiểu và chia sẻ với Liêm về cái “sa mạc” mà Đồng Hành cần thoát ra! Tuy chẳng có dịp và giờ để tâm tình riêng thế nhưng chúng tôi đã trao cho nhau sự quan tâm và niềm vui hội ngô.  Còn bà Barbara Belldola tỏ ra cảm động khi gặp lại anh Cường lúc trao đổi tâm tình kể từ lần gặp cuối vào năm1990 ở Guadalajara tại Mexico. Vào năm đó bà và nhóm đại diện vùng Bắc Mỹ và Canada đã nhường hết thời giờ hạn hẹp cho anh Cường là đại diện Việt Nam tỏ lời cám ơn cha Bề Trên Cả Peter-Hans Kolvenbach và USCLC về tình thương yêu của cha và USCLC đã dành cho Đồng Hành VN.  Anh cũng tỏ lời tuân phục xin vâng  khi cha bề trên gọi cha Thành về làm phụ tá cho CLC Thế Giới tại Rome. Anh đã trình bày nhu cầu xin giúp giáo hội VN và nhu cầu huấn luyện cho Đồng Hành. Cha đã lắng nghe với trọn lòng thương mến. Năm nay ở Miami tại USCLC Assembly chúng tôi cũng gặp lại các bạn đại diện USCLC của Vùng Bắc Cali.  Đặc biệt ông Gary Miskimon là cựu quân nhân đã có lần đến phục vụ tại Việt Nam và ông đã lên tiếng hết lòng trợ đỡ Đồng Hành trong những buổi họp của EXco USCLC.  Ông chia sẻ cho chúng tôi biết ông thật xúc động rơi lệ khiến ông quên cả chụp hình lúc thánh lễ. Với cha John LeVecke là người chúng tôi mới gặp ba bốn lần trong năm tháng qua. Thấy cha thật vui! Tôi thấy tội nghiệp cha chưa quen với thời tiết ở Miami nơi xứ nóng nên mặt và áo cha thường ướt bởi mồ hôi. Chúng tôi gặp và chào ôm nhau thân tình nhưng rồi tôi phải vội lau mặt mình vì mặt cha ướt nhẹp! Cha tự nhiên, vui vẻ bộc lộ với chúng tôi: “I am very happy and excited.” Tôi cũng không tò mò hỏi xem cha vui và hứng thú về chuyện gì! Tôi tự nghĩ cha có niềm vui là tốt rồi! Chúng tôi cám ơn Chúa vì cha John thật là món quà Chúa ban cho CLC.  Cha có tài năng riêng và mới mẻ lại đặc biệt có khiếu về media.

Tôi ngạc nhiên nhìn cha John LeVecke trong trang phục áo chùng thâm với mũ thời xưa mà các vị thừa sai đã mặc trong buổi cầu nguyện sáng. Cha đứng chờ với vẻ nghiêm túc khác thường.  Cha tỏ vẻ serious thật nên tôi chẳng dám phá ngài! Tôi lặng lẽ ngồi chờ đợi xem chuyện gì xảy đến! Khi nghe tiếng sáo và nhạc của bối cảnh trong phim “Mission” bắt đầu là lúc tôi nghe nhịp tim mình chuyển theo. Tim tôi chuyển như cơn sóng dâng lên cuộn theo tiếng sáo vốn đã gây nhiều ảnh hưởng trong tâm tư mình. Thành thật mà nói ảnh hưởng này đã đến kể từ khi cha Tước đem cho cả nhà mấy vé miễn phí để đi xem phim Mission vào năm 1986 ở Beaverton của tiểu bang OR .Ý nghĩa của hoạt cảnh mà cha John và cha Trí cùng mấy người đại diện trình bày đã khơi dậy niềm ước ao sâu xa đã tiềm ẩn trong nơi sâu thẳm nhất của lòng tôi. Nơi tôi nghe có tiếng gọi như mầu nhiệm nhập thể vào thế giới này. Nơi tôi đã đón nhận một hạt giống đã được gieo vào từ thuở hoang sơ nào đó.  Hạt giống đó trong tôi muốn nảy mầm vươn lên! Cái bồi hồi khi nhìn cha John LeVecke và cha Trí cùng các người đại diện cho những chi thể khác nhau trong một thân thể mầu nhiệm của Đức Kitô đã xấp mình tiếp nhận lời mời gọi của Đấng Tối Cao! Tôi không khỏi cảm động nhớ lại hình ảnh cuối trong phim Mission này. Hình ảnh một em nhỏ trần trụi vì sống sót sau cuộc chiến và em đã đi tìm vớt lên được chiếc violon nơi giòng nước. Chiếc violon của vị linh mục đã dạo và đã dạy các em cất lời thờ phượng và ca tụng Đấng Tối Cao. Ngài đã dẫn dắt đàn chiên của mình hướng nhìn về Phép Thánh Thể. Đàn chiên đã bước theo ngài đi giữa khói lửa và súng đạn với mũi tên. Ngài đã gục ngã và chết khi hai tay đang nâng cao Mình Thánh Chúa ngay giữa cuộc chiến của quyền lợi với danh vọng cùng hận thù và ghen ghét. Còn hình ảnh nào cao quí hơn!

Tôi viết sao cho hết về thật nhiều khuôn mặt mới và cũ! Tôi không chỉ nhớ thật nhiều bạn đồng hành mà còn nhớ cả những buồng cau, bụi chuối, cụm dừa, con thạch sùng cùng đàn kiến bống. Tôi nhớ đến bài ca tôi hay hát thuở học trò nhắc tới mùa phượng nở “Hoa phượng rơi đón mùa thu tới. Màu lưu luyến, nhớ qúa thu ơi! Ngàn phượng rơi bay vương tóc tôi, xác tươi, màu pháo vui tiễn em chiều năm ấy. Thu lại sang sắc hồng tơ lối.”  Hè qua rồi thu sang và phượng nở rồi phượng tàn rồi phượng rơi báo hiệu thu tới! Bình thường như những cuộc họp rồi tan.  Bây giờ hè đang qua đám học trò bắt đầu đi mua sắm quần áo và sách vở chờ ngày tựu trường trở lại. Khi thu sang rồi Đông lại đến đợi Xuân trở lại với hội hè và mừng lễ Tết sau mùa chay rồi Phục Sinh.

Ngày xưa và hôm nay người Việt ta chưng mai vàng đón xuân và mừng lễ hội. Trong đời sống Kitô hữu có một biến cố trọng đại mà hàng năm người Do Thái vẫn cử hành là mừng lễ Vượt Qua. Họ cử hành trọng thể để nghiền ngẫm và nhớ lại một đêm rất khác với mọi đêm, một ngày thật khác với mọi ngày. Cử hành lễ với thịt chiên đã sát tế vào lúc xế chiều để tưởng nhớ đến Con Chiên Vượt Qua cùng vết máu bôi lên khung cửa và ăn bánh không men với rau đắng. Họ nhớ lại ngày tổ tiên và cha ông họ phải vội vã lên đường ra khỏi Ai Cập để khỏi cảnh nô lệ. Đồng Hành cũng  mừng lễ Vượt Qua với dấu chỉ đón mừng quà “tự do của người con Thiên Chúa” Ngài đã dẫn ta qua nhiều sa mạc để ta biết đặt niền tin nơi chính Ngài. Đó là lễ Vượt Qua mừng Đức Chúa là Đấng đã giải thoát chúng ta vượt qua bao nỗi sợ để chúng ta tập yêu thương và tin tưởng nơi Ngài.  Để chúng ta nhận ra cũng chính đêm hôm đó Ngài đã nộp mình hiến tế chính Ngài trong Bí Tích Thánh Thể vào bữa tiệc ly. Để chúng ta nhận biết mình được cứu thoát và ca mừng như ngôn sứ Miriam và bạn hữu đã nhảy múa ca mừng: “Hãy hát mừng Đức Chúa, Đấng cao cả oai hùng, kỵ binh cùng chiến mã, Người xô xuống dại dương.” (Xh16,20-21). Nhờ đó chúng ta bước đi theo tiếng gọi như được diễn tả qua tâm tình “ Ngài Đã Sống Lại” của cha Thomas Merton, một tu sĩ nổi danh dòng Trapist đã viết:

Người Kitô hữu
phải có can đảm
để theo Đức Kitô.
Người Kito hữu
là người sống lại trong Đức Kitô
phải dám
giống như Đức Kitô
phải sống theo lương tâm
ngay cả trong trường hợp khác thường.
Người ấy khi cần
vẫn bất đồng ý với khối đông
và ra quyết định
mà người ấy biết là
hợp với Phúc Âm
ngay cả khi những người khác
không hiểu
tại sao lại làm như thế .

(phỏng dịch từ: He Is Risen, P.22, Thomas Merton)