Trang chính
Bao
DH
2003
2003-02
|
. |
|
Tấm Áo Lễ Với
Những Đường May Dang Dở
|
|
|
|
|
|
|
Nguyễn Thảo Nam |
|
|
|
|
|
Trong đêm, chiếc xe cẩu điên
dại cắt dọc làm đôi một chiếc
xe van chở mười hai hành khách trên đường
Sài G̣n Ban mê thuột tuần qua. Tai nạn đau
thương ấy cuốn đi bảy nhân
mạng và dày nát năm nạn nhân c̣n sống sót.
Rủi thay, hai người bạn thân của tôi,
Sáng và Phú lại là hành khách trên chuyến xe định
mệnh ấy. Cả hai sắp bước lên Bàn
Thánh, sắp khoác chiếc áo tư tế muôn
đời. Nay một thầy ra đi vĩnh viễn,
thầy c̣n lại găy nát hai gị đang nhức
nhối cơn đau. Biết mai đây có bước
nổi lên bàn thánh, hay lại phải cuộn tṛn
đôi chân trên vành xe lăn định mệnh?
Cuộc đời vẫn luôn là những
chuỗi ngày dài bí ẩn!
Cả hai rời Sài g̣n theo chuyến xe
đêm. Trời về tối, nhưng ḷng lại
khấp khởi mừng vui với phút giây
được về thăm quê cũ, được
chung niềm vui với cô em gái trong ngày cưới.
Đám đ́nh đă chuẩn bị. Bà con
lối xóm tấp nập bước chân, người
qua kẻ lại. Cưới
hỏi miền quê bao giờ cũng thế!
Một gia đ́nh có công việc là cả làng xóm
xôn xao. Họ đến với nhau bằng cả
tấm ḷng. Vui là vui chung. San sẻ cho nhau cái
ấm áp t́nh người. Như thế đó,
trong cái nôi ấm áp ấy mà Sáng đă lớn lên.
Rồi hôm nay, sau bao năm xa cách, anh lại
trở về. Ôm ấp trong tim là cả một
niềm vui xum họp. Sống những ngày với
gia đ́nh thân thương là cả một
niềm hạnh phúc sâu đậm đối
với những ai đang sống đời
hiến dâng. Ra đi theo tiếng gọi, nhưng
tổ ấm gia đ́nh vẫn như
bếp than hồng trước mỗi mùa
đông lạnh. Mỗi một khi trở về nơi
đó, là được sống cả một
khung trời ăm ắp kỷ niệm.
Cái phút giây êm ấm ấy như những
giọt nắng mai chiếu rọi qua tim anh, làm
bừng lên hơi ấm của cả một t́nh
thương gia tộc.
Một đêm lăn lóc trên quảng
đường dài như đă gần qua. Bóng
đêm đă sắp tàn, lối về quê xưa
cũng chẳng c̣n xa xăm. Có sá chi vài ba mươi
phút ngắn
ngủi cuối cùng của đoạn đường
là nh́n thấy quê xưa, là ôm ấp người
thân trong ḷng yêu mến. Vậy mà ba mươi phút
ấy lại là những phút giây kéo dài đến
vô tận. Nó cắt đứt tất cả
mọi liên hệ, nó làm chia ĺa giữa những
người thân thương. Anh sắp bước
lên Bàn Thánh, cũng như anh sắp về đến
quê xưa, cả hai hành tŕnh đều phải
khựng lại chính ngay trước điểm
đến.
H́nh ảnh đó đă gợi lên trong tôi
một thoáng bâng khuâng sợ hăi. Nó đẩy ḿnh
dồn về với những quá khứ đă
qua, làm tỉnh lại cả một khung trời
kỷ niệm. Nó nhắc lại cả một quăng
thời gian cả hai đứa ngược xuôi
theo ḍng đời. Thời gian của những băn
khoăn vất vả trước vận mệnh
thay đổi của quê hương. Trong lao đao
xáo trộn của thời cuộc, chúng tôi
bắt đầu hành tŕnh bên nhau. Sinh ra cùng
tuổi, lớn lên cùng lối xóm, chung học cùng
thầy, rồi ra đi theo cùng tiếng gọi
của đời hiến dâng. Lững thửng vào
đời với bao nhiêu trăn trở. Nghe
tiếng gọi đời tu khi ḍng tu đóng
cửa; nghe tiếng gọi lên đường mà
chẳng biết ḿnh đi về nơi đâu.
Đời tu chui rúc như những người dân
không có thẻ căn cước. Chủng
viện giải tán, tu sĩ cuốn gói ra về.
Thế mà trong cái bất ổn lênh đênh
ấy, lại nghe văng vẳng một lời
tha thiết mời gọi trên cao.
Sao ơn gọi huyền nhiệm đến
thế! Ngài gọi lên đường nhưng
chẳng cho hay một đôi ḍng địa
chỉ. Th́ ra địa chỉ của đời
tu chẳng phải ở nơi cơ sở
của ḍng tu, mà là Đức Kitô mới chính là
địa chỉ. Ngài là điểm đến.
Ngài là nơi hẹn ḥ. Hành tŕnh tâm linh lắm lúc
chẳng phải là để đi về đâu,
làm ǵ, nhưng là đi với ai, và sống bên
ai. Tiếng
gọi lên đường phục vụ hay
tiếng gọi trở về quê hương vĩnh
cửu vẫn luôn là một lời mời
gọi gắn bó. Chẳng phải gắn bó
với một nơi, nhưng là gắn bó với
một người: Đức Kitô.
Tôi nhận được tin bạn ra
đi khi mùa Xuân đang về.
Tâm hồn náo
nức đưa tiễn
thời gian, lại ngậm ngùi đưa
bạn về ḷng đất lạnh. Không
hiện diện được bên nhau trong
tiễn đưa lần cuối, nhưng ḷng
lại thật gần với nhau hơn cả
những chuỗi ngày ấu thơ. Tôi h́nh dung
một đám rước buồn bă về phía
nghĩa trang thay cho niềm vui tiến lên Bàn Thánh
giữa muôn tim rộn ră. Áo tang buồn trong quan tài
khô héo mặc thay chiếc áo tư tế muôn
đời của ngày thụ phong. Rồi một
bài ca dâng hiến cất lên, cất lên lần
cuối thay cho cả một đời hiến dâng
trọn vẹn.
Bao ngày bạn tôi mong mỏi, bao năm anh
ấy đợi chờ, thấp thỏm trong tim
niềm vui của ngày thụ phong. Ḷng háo hức
một ngày mai lên đường; ḷng mong mỏi
muốn ngày mai ra đi: đi vào cuộc đời,
đi vào lối đạo, và nhất là đi
đến với ḷng người. Giáo hội trông
mong, quê hương cũng đợi chờ.
Bạn bè ngong ngóng, ánh mắt mẹ hiền cũng
tha thiết dơi theo chân anh từ những ngày
chập chững đi vào lối tu.
Nay ước mơ dang dở, nay bến
hẹn đợi chờ. Khép cánh cửa thời
gian để bao tâm hồn c̣n lại nức
nở. Anh ra đi theo một chuyến tàu dài, xa măi
...
Câu thơ năm xưa của một ai
đó chợt trở về như nói lời chia
tay:
Đi là để cho người ta thương
tiếc
Để người ta đưa tiễn bước
chân ḿnh
Để người ta phải se thắt
lặng thinh
Thầm ghi khắc bóng h́nh vào tim óc.
Đi là để cho ḷng ai bật khóc
Khi đêm về trặt trọc măi không thôi
Ḍng tâm tư trôi dạt bến xa xôi
T́m vương vấn phía chân trời xa vắng
...
Ra đi bao giờ cũng thế. Có mong
mỏi, có đợi chờ.
Nhưng ra đi theo áng mây chiều của
cuộc đời th́ niềm trông mong trở nên
vô vọng. Xa là
xa măi. Hun hút trong
mịt mù. Có c̣n
muốn sống với nhau, chỉ là sống trong
kỷ niệm. Kỷ niệm càng sâu, niềm
đau càng nhức nhối. Tôi không thể quên
được gương mặt hiền ḥa
với nét chịu đựng của Sáng. Anh
chịu đựng cuộc sống, anh chịu
đựng con người. Đời anh thầm
lặng, nhưng chất chứa trong tim là cả
một sức sống dâng trào: Sống cho Giáo
hội, sống với quê hương.
|
|
|
|
Nhớ có lần tôi hỏi Sáng: “Chịu
chức xong, cậu tính đi phục vụ ở
đâu?”
Anh ưu tư trong ánh mắt ngập
ngừng:
“Chưa
biết, nhưng có lẽ ḿnh sẽ đi kinh
tế mới, Phước Long, Sông bé hay Gia Lai, tùy
bề trên sắp xếp. Ḿnh muốn sống
với dân nghèo để nâng đỡ họ. Gia đ́nh tớ nghèo, và tớ hiểu
thế nào là cảnh nghèo rồi, tội
nghiệp lắm cậu ơi .”
Tôi nh́n anh nghẹn ngào. Hóa ra cái nghèo
của gia đ́nh lại là bếp than hồng
nung nấu ngọn lửa tông đồ của
anh. Anh không t́m nhà tu để chạy trốn cái
nghèo của gia đ́nh, mà là anh t́m ư nghĩa
của cái nghèo trong những năm tu, để
rồi mai đây lại trở về với dân
nghèo bằng cái nh́n mới, bằng con tim mới
và bằng cả cuộc sống mới.
Tôi nguyện thầm mong cho Giáo hội
Việt Nam mai sau có thêm một linh mục lư tưởng
dấn thân cho dân nghèo. Linh mục bao giờ cũng
thiếu, nhưng thiếu hơn là những tâm
hồn đích thực của linh mục.
Nh́n quê hương khắc khoải, nh́n
cảnh nghèo tả tơi mà ḷng háo hức cho
đến ngày thụ phong để cất bước
lên đường, để góp phần khâu vá
chiếc áo tả tơi của quê hương.
Nhớ ngày tôi sắp rời quê hương,
anh bạn vẫn c̣n băn khoăn nhắn
vội:
“Cậu qua đó học, mai mốt về
giúp quê hương, đừng ở luôn bên
đó nhé.”
Tôi tần ngần e ngại. Chuyến đi
xa tắp này chưa biết ngày mai ra sao? Có
chuyến đi nào mà nắm chắc được
bến đỗ. Rồi tôi ra đi, anh ở lại, âm
thầm như nắm men trong bột, mong cho cả
quê hương có ngày được dậy men.
Dốc bao tâm tư nghị lực với bao tháng
năm dài đăng đẳng để mong
trở thành muối, để mong biến thành
men. Cuộc đời có lắm thứ men xấu
tốt lẫn lộn, ươm ướp để
thành men Giêsu thật là một thách đố
lớn lao. Những chuỗi ngày ấy âm thầm
nhưng cũng thật quá ư mănh liệt.
Từng ngày sống là như buông mái chèo theo ḍng
nước ngược. Hờ hững xuôi tay là
thuyền xuôi, sóng cuốn. Và Sáng đă chèo,
đă đẩy. Nhắm mắt giữa ḍng mà mái
chèo vẫn giữ chặt trong tay. Chao ôi, sao có
những h́nh ảnh thân thương đến
thế!
H́nh ảnh ấy gợi lại cho tôi
một lời hứa năm xưa với Sáng:
“Cậu ráng kiên tŕ nhé, lúc nào chịu
chức, ḿnh sẽ về dự lễ.”
Thời gian qua mau. Ước nguyện cho
nhau năm xưa như đă thấp thoáng ánh
nắng của mùa Xuân. Có người đang
hối hả may cho anh tấm áo lễ rực màu
của đời hiến tế. Nhưng rồi Sáng
lại ra đi, bỏ lại tấm áo lễ
với những đường may dang
dở, dang dở như chính cuộc đời
của anh. Thật giống như tâm tư
của lời kinh Hezekia mà người tu sĩ
thường cất lên suy niệm đời
ḿnh:
Lạy Chúa, con như người thợ
dệt
Đang mải dệt đời ḿnh
Bỗng nhiên bị tay Chúa
Cắt đứt ngay hàng chỉ.
(Isaiah, 38: 10-12)
Tội nghiệp quá, đường may
tấm áo chưa trọn vẹn,
nét đan cuộc đời cũng chưa
xong. Anh dệt,
anh may, nhưng tấm áo đời anh lại
chẳng ở trong tay người thợ dệt.
Nó ở trong tầm tay của người làm nên
sợi tơ. V́ thế, sinh ra là để
trở về. Chẳng
có cuộc đời nào là ḍng sông vĩnh
cửu. Muốn có
sự sống vĩnh cửu th́ phải một
lần khô cạn ḍng sông, có nghĩa là phải
chết đi một lần để đi vào cơi
sống. Đôi
khi tiếng khóc chào đời đă bắt đầu
nốt nhạc của bài hát chia ly rồi.
Tôi hát tiễn đưa anh hôm nay, rồi có
người lại xướng hát cho cho tôi ngày
mai. Điệp khúc của cuộc đời dường
như chỉ lặp đi lặp lại một
khúc ca tiễn biệt.
Ch́m trong cái bùi ngùi tiễn biệt ấy,
tôi th́ thầm
hỏi Chúa:
“Chúa
ơi, sao không để cho Sáng được dâng
Thánh lễ đầu đời, cho anh được
khoác chiếc áo tư tế một lần, cho anh
có dịp phục vụ cánh đồng lúa chín mênh
mông? Chúa đă chẳng bảo con cầu
nguyện để Ngài sai thêm thợ gặt cho
đồng lúa bao la hay sao?
Chẳng lẽ Chúa không cần thêm thợ
gặt, hay Chúa muốn thợ gặt hôm nay là
tất cả giáo dân?
Đôi khi con cũng nghĩ thế, nhưng có
những chức năng làm sao giáo dân gánh vác
nổi . Họ c̣n cả gia đ́nh, họ c̣n trách
nhiệm với người thân! Rồi khi con nh́n
những cha già ở Miền Bắc phải
lặn lội cả trăm cây số để làm
lễ v́ thiếu linh mục mà làm con chạnh ḷng.
Giá như bạn con c̣n sống th́ đỡ
đần biết bao gánh nặng cho các ngài già
nua, và nâng đỡ biết bao tâm hồn!”
Tôi thầm th́ như thế, rồi
lời th́ thầm cũng gợi lại một tâm
t́nh ngày xưa có lần tôi hỏi Đức Kitô:
“Chúa ơi, sao ngày xưa Ngài không sống thêm năm
mười năm nữa cho nước Chúa
được rộng lan? Người ta đang
ồ ạt đi theo, ḷng tông đồ đang
khấp khởi vui mừng.
Rồi bất chợt Ngài loan báo khổ
nạn, đi Giêrusalem, rồi tự do nộp ḿnh,
để lại biết bao tâm hồn hoang mang!”
Gởi một tâm sự ra đi, mà
chẳng nghe có tiếng đáp trả. Thế nhưng
tôi lại nghe văng vẳng trong tim vọng lên
dụ ngôn về hạt giống:
Gieo. Mục nát. Nẩy mầm. Sinh trưởng,
rồi trổ bông. Ôi sao cao cả đến
thế! Khôn ngoan của Thiên Chúa lại vén
tỏ trong chính kinh nghiệm của người nông
phu. Có nông phu nào mà cầu mong cho hạt giống
trơ trọi măi. Mong cho hạt giống đừng
mục nát, th́ vô t́nh đợi trông một mùa
đói kém.
Cũng thế, cái mục nát hư hao
của chiều núi sọ mà làm sống dậy
biết bao tâm hồn. Ngay cả lúc Đức Giêsu
đang bị treo lấp lửng trên thập giá mà
có kẻ đă được tái sinh cơi ḷng:
“Thật ông này là con Thiên Chúa.”
Người lính hành h́nh đă thốt lên
từ đáy ḷng tiếng nói của niềm tin.
Anh nhận ra con Thiên Chúa khi Ngài vẫn c̣n đong
đưa trên thập tự. Cái phút giây mục
nát ấy, thế mà là điểm khởi
đầu cả một mùa lúa trường
sinh ...
|
|
|
|
|
|
|
Tôi mong cho Sáng có ngày bước lên
bục giảng. Mong được nghe tiếng
anh cất lên giữa cộng đoàn.
Vậy mà anh lại chọn ra đi để
thay cho lời rao giảng cuối cùng. Cái chết
của anh trở thành bài giảng thấm sâu
nhất cho ḍng đời hôm nay. Anh giảng cho chúng
tôi những chủng sinh hôm nay về ư nghĩa
của tấm áo lễ.
Tấm áo chỉ rực rỡ khi người
khoác nó biết
đan dệt cả đời ḿnh bằng
những sợi chỉ của Tin Mừng. Nó
chỉ có giá trị khi đường may là
những chuỗi ngày đan kết với Đức
Kitô. Tấm áo không
quan trọng cho bằng khoác lấy chính Đức
Kitô, một Đức Kitô tự hiến, một
Đức Kitô quên ḿnh. Anh nói cho tôi hay, không
đắm ḿnh trong Đức Kitô, tấm áo
lễ sẽ trở nên nhạt nḥa, bàn thờ
sẽ trở nên lạnh lẽo, lời rao
giảng trở thành trống rỗng, không
hồn. Có khi đời chủng sinh của chúng
tôi hôm nay lắm lúc cũng đang dệt tấm
áo lễ từ những sợi tơ có nhuốm
màu danh vọng, địa vị và xa cách chăng! Sợi chỉ yêu thương của Tin
Mừng dường như cũng đang phai màu
theo những phong ba của cuộc sống. Bám
lấy trần thế, là thả đời theo mây
bụi ngàn phương.
Vậy đó, anh lặng lẽ ra đi mà
anh lại nói lên thật nhiều điều,
nhiều hơn chính cả lời anh nói khi c̣n
sống.
Rồi anh nói cho giới trẻ xứ đạo
của tôi tại quê nhà những lời tâm
huyết sâu xa. Một giới trẻ đang sa
lầy trụy lạc: nghiện ngập, chơi
bời trác táng, bất trung trong t́nh thủy chung,
nhiều gia đ́nh trẻ đang lung lay trong
hạnh phúc mong manh. Rồi
một cơn băo tâm hồn kéo đến,
tất cả rùng ḿnh nh́n quan tài một tu sĩ
trẻ đi qua. Ai nấy lặng người, nh́n
nỗi mong manh của kiếp sống nhân sinh. Nh́n
đời ḿnh cũng chóng qua như một cơn
gió thoảng. Ḷng
gọi ḷng nhắc
nhớ cho nhau tâm t́nh sám hối, để
biết sống ngày hôm nay như thể là ngày
cuối của cuộc hành tŕnh.
Trong cơn đau mà lại làm sống
lại bao tâm hồn trẻ.
Anh nằm im bất động, nhưng đă
làm sống dậy bao mùa Phục Sinh. Chao ôi, c̣n bài
giảng nào đánh động hơn thế!
C̣n đời hiến tế nào ư nghĩa hơn
thế. Tấm áo lễ của anh đang dang
dở với những đường may, nhưng
đời hiến tế của anh th́ thật quá
trọn vẹn, bởi
một lần nằm xuống mà làm chỗi
dậy biết bao tâm hồn.
Trong nỗi buồn miên man của lần
anh ra đi, tôi như cảm nghiệm được
một niềm an ủi sâu lắng. An ủi v́
thấy đời anh thật ư nghĩa. An ủi
v́ cái chết của anh đang thắp lên
nhiều tia sáng trong ḷng người, làm ngọn
nến âm thầm soi dẫn nhiều bước
chân. Nó đúng thật như tên gọi của
anh “Nguyễn Bá Sáng”, cái tên gọi như
được tiền định từ đời
đời, để tỏa sáng một lần,
rồi âm thầm đi vào ánh sáng vĩnh
cửu.
Trong chiều vắng, tôi thắp lên
một ngọn nến nhỏ trong pḥng như
một lần tưởng nhớ. Từng tia
lửa bập bùng của ánh nến lan tỏa
tới từng góc tối của căn pḥng, và
lan tỏa đến mỗi vùng u tối của tâm
hồn ḿnh. Nó làm cháy tan những nỗi buồn
mất mát, và làm vơi đi những khoảnh
khắc đơn côi . Tôi dâng một lời
cầu nguyện cho Sáng, cho gia đ́nh anh, và cho
tất cả những ai đang đi qua kinh
nghiệm chia ly. Xin nguồn ánh sáng phục sinh ban
niềm hy vọng. Xin nguồn ủi an xoa dịu
ḷng người. Xin cho tấm áo lễ c̣n dang
dở những đường may của anh
vẫn măi là h́nh ảnh đẹp nhất
của một cuộc đời đă hiến dâng
cho Đức Kitô trọn vẹn.
Tháng 2, 2003
|
| |